Dominee Arenda Haasnoot groeide op in een gereformeerd synodale kerk in Katwijk. Al in haar tienertijd ontdekte ze dat de vrijzinnigheid sterk was en de dood en opstanding van Jezus nog maar sporadisch gepredikt werd. Op haar theologische universiteit ging dat nog een stapje verder. “Op mijn opleiding zeiden ze letterlijk: ‘We zullen je geloof eens onderuit schoffelen.’ Ik ben achteraf blij dat dat niet gebeurd is.”
Ondanks het feit dat Arenda niet zo lovend is over de kerk waarin ze opgroeide, kwam het met haar persoonlijke geloof wel goed. “Ik groeide op in Katwijk en daar liep ook een evangelist rond die speciale diensten hield. Ik ging daar eens heen en ben net als veel andere jongeren tot bekering gekomen. Het was de eerste keer dat ik duidelijk en bondig hoorde dat je Jezus nodig hebt voor de vergeving van je zonden.
Zo raakte ik evangelisch betrokken, met een verlangen om mensen tot Jezus te leiden. In deze gemeente gingen echter al snel dingen mis, dus ben ik met hangende pootjes weer teruggekeerd naar de gereformeerde kerk waar ik was opgegroeid. Toch is mijn verlangen om het evangelie te prediken nooit weggegaan.”
Duivel op klompen
Dominee Arenda Haasnoot is in Leiden theologie gaan studeren, een plek waar de vrijzinnige stroming dominant was. “Ze zeiden weleens: ‘Bij de opleiding in Utrecht loopt de duivel op sokken, in Leiden loopt hij op klompen.’ We hadden een hoogleraar die bijvoorbeeld hevig betoogde dat de opstanding van Jezus een fabeltje was.
Ik heb ook nog gestudeerd op de Vrije Universiteit in Amsterdam. Daar werd het geloof veel geduid vanuit sociale wetenschap. Alles was goed, zolang je maar accepteert dat er allerlei wegen naar de hemel zijn en iedereen daarbij ingesloten was. Een slogan als ‘Jezus is de weg de waarheid en het leven’ was daar echt vloeken.
Ik werd kortom niet opgebouwd om de wereld in te gaan en het rauwe evangelie te prediken. In Leiden zeiden ze spottend: ‘We zullen je geloof wel even onderuit schoffelen.’ Toch had ik al veel van God gezien en kon ik niet zomaar omgeblazen worden. Maar als je zoekend bent of niet sterk staat, is dat een ander verhaal. Dan krijg je een type dominee op de kansel die niets meer durft te zeggen wat tegen de tijdsgeest in gaat. Dat is wat je nu te vaak ziet.”
Iedereen te vriend houden
Arenda vertelt dat ze leerde dat je het Oude Testament niet Christocentrisch mag uitleggen en het Nieuwe Testament niet exclusief mag uitleggen, ofwel dat het mensen buitensluit die Christus niet aannemen. “Je krijgt dus vooral preken die erop uit zijn om iedereen te vriend te houden. De nadruk lag sterk op het horizontale. Niet door het verticale, namelijk dat je tot Jezus verzoend moet worden.”
“Ik kwam zieke mensen tegen die zeiden: ‘Dominee, wat gaat er met mij gebeuren als ik sterf?’ Vanuit mijn opleiding had ik daar geen antwoorden op”
“Ik zag ondertussen veel in de Bijbel staan over de noodzaak dat een mens zich met God verzoent. Dit werd in mijn domineeschap ook heel concreet. Ik kwam zieke mensen tegen die zeiden: ‘Dominee, wat gaat er met mij gebeuren als ik sterf?’ Vanuit mijn opleiding had ik daar geen antwoorden op, dus viel ik terug op mijn oude Bijbelkennis. Ik vertelde de mensen om hun hoop en redding te vinden in Christus. ‘Want in het huis van Mijn Vader zijn vele woningen.’ Ik zag dat mensen enorm rustig werden van het simpele evangelie en ze stierven in vrede.”
Klassieke theologie
Dominee Arenda Haasnoot is toen ook verder gaan zoeken in de theologie en kwam erachter dat de Nederlandse theologie sterk is beïnvloed door de Verlichting. In tegenstelling tot de klassieke en Anglicaanse theologie, die veel sterker gericht zijn op geloofsopbouw, besefte ze. “Je had een geweldige theoloog met de naam Ridderbos die zelfs op de VU heeft lesgegeven. Maar ik hoefde zijn werken tijdens mijn studie niet te lezen.
“In de klassieke theologie, gebaseerd op bijvoorbeeld de Puriteinen en stromingen van de reformatie in Engeland, werd er veel nadruk gelegd op het verband tussen woord en Geest. Dat bouwt je op!”
In de klassieke theologie, gebaseerd op bijvoorbeeld de Puriteinen en stromingen van de reformatie in Engeland, werd er veel nadruk gelegd op het verband tussen woord en Geest. Dat bouwt je op!
Als dominee werd ik ook deel van het moderamen van de synode (PKN) en ben ik dit gaan benadrukken. Ik heb me luid en duidelijk uitgesproken dat de opleidingen in Nederland te eenzijdig en liberaal zijn ingericht, waardoor je dominees krijgt die gaan wiebelen en twijfelen. Ik zal me daar altijd over blijven uitspreken, want als je het evangelie uitholt, dan lopen mensen weg bij Jezus en bij de kerk. Dat mag nooit de bedoeling zijn, want ik hou van mijn kerk!”
Klik hier om te lezen hoe Arenda Haasnoot omging met vrijzinnigheid in haar lokale gemeente.
