Vandaag is het weer vrijdag. De werkweek of wellicht vakantieweek laten we achter ons en als de zon ondergaat, mogen we de rust van de sabbat ingaan. In Israël klinkt dan “Shabbat Shalom!” door de straten. De vrede van God, de shalom die alleen Hij kan geven, mogen we zoeken aan het begin van dit weekend, op deze sabbatsdag. Ook bij ons in Apeldoorn gaan vanavond de kaarsen aan, staat het brood en de wijn op tafel en wordt er met ons gezin en de retraitegasten genoten van een feestelijke maaltijd. Absoluut een hoogtepunt van onze week! Tijd voor ontmoeting, ontspanning en ontlading!
Een dag rust
Het begint eigenlijk al bij het begin. God werkte zes dagen en hield toen een dag rust. Hij gaf geen namen aan die werkdagen maar wel aan de rustdag, die noemde Hij sabbat, wat letterlijk ‘stoppen met werken’ en ‘rusten’ betekent. Al in Genesis 2 wordt de zevende dag door God apart gezet voor rust en aanbidding. Een heilige dag en de eerste Bijbelse feestdag waarvan God in de tien geboden opdraagt dat we deze dag vieren en houden.
Een dag van vreugde
In Jesaja 58 staat het zo mooi beschreven: ‘Wanneer je de sabbat als een dag van vreugde ziet, de dag van de Heer als een heilige dag, wanneer je hem in ere houdt door niet je gang te gaan, geen handel te drijven of zaken te bespreken, dan vind je vreugde in de Heer! In de Bijbel vinden we meer dan honderd keer terug dat God ernaar verlangt dat we deze heerlijke heilige dag van vreugde en rust vieren.
Geen 24-uurs economie
God bedacht een jaarkalender gebaseerd op de maan in plaats van onze zonnekalender. De maan gaf Hij om de maanden aan te geven en de zon gaf Hij om de tijd aan te geven. De dag begint dan niet vroeg in de morgen bij zonsopgang, maar aan het einde van de dag bij zonsondergang, wanneer de maan begint te schijnen. De dag begint dus eigenlijk met rust en daarna volgt het werken pas. God gaf ons duidelijk geen 24-uurs economie. God gaf duisternis om goed te kunnen slapen en licht om overdag goed te kunnen werken.
“Laten we een stille plek opzoeken want is het ook niet in de stilte dat God tot ons kan spreken?”
Ziel tot rust gebracht
Door Gods ritme aan te nemen, en ons te verdiepen in Zijn kalender, zullen we dichter bij God, bij de natuur en bij onszelf leven zoals God het heeft bedoeld. David zegt het zo mooi in Psalm 131:2: ‘Ik ben stil geworden, ik heb mijn ziel tot rust gebracht. Als een kind op de arm van zijn moeder, als een kind is mijn ziel in mij.’ We mochten vorige week opa en oma worden en niets is mooier dan de volledige ontspanning van zo’n klein baby’tje in de armen van zijn moeder. Zo mogen wij iedere week weer uitrusten en opladen in de armen van onze liefhebbende God die niet alleen als een Vader is, maar hier wordt beschreven als een liefhebbende moeder.
Verlangen uitspreken
Helemaal stil worden en onze ziel tot rust brengen lijkt vandaag de dag soms een onmogelijkheid. Maar het begint met het verlangen uit te spreken naar God, zoals David dat deed. Laten we dit weekend een moment zoeken voor rust en stilte. Ver weg van onze telefoon, de social media, de radio of tv. Ver weg van afleidingen en verleidingen. Laten we dit weekend in Gods shalom, Zijn vrede, beginnen. Laten we een stille plek opzoeken want is het ook niet in de stilte dat God tot ons kan spreken?
“En zo verdwenen Gods bepalingen en regels, Gods jaarkalender en ritme en kregen we in ons christelijk geloof een vermenging van Romeinse gewoontes met heidense invloeden en christelijke gebruiken.”
Hoe komt het
Hoe komt het eigelijk dat we als christenen niet de sabbat (zaterdag) maar de zondag vieren? Dit begon ongeveer 300 na Christus toen Constantijn, de eerste ‘christelijke’ Romeinse keizer Gods feesten en voorschriften afschafte. Dit gebeurde tijdens het concilie van Nicea. Er werd een geloofsbelijdenis opgesteld met zeer heftige gevolgen voor alle gelovigen:
‘Ik herroep en verwerp alle gebruiken, wettigheden, feesten van ongezuurde broden en offers van lammeren van de Hebreeën en alle andere Hebreeuwse feesten, offers, gebeden, streven, reinigingen, alsmede boetedoeningen, vasten, nieuwe manen, sabbatten, bijgeloof, hymnes en gezangen, vieringen en synagogen, absoluut alles wat Joods is, elke wet, elk ritueel en gebruik, en als ik dit daarna zal willen ontkennen en terugkeren naar joods bijgeloof, of indien ik zal worden gevonden met Joden te eten of met hen te feesten of in het geheim over de christelijke religie te spreken en die te veroordelen, in plaats van hen openlijk te weerspreken en hun ijdele geloof te veroordelen, laat dan het sidderen van Kaïn en de melaatsheid van Gehazi mij aankleven, evenals de wettelijke straffen waarvoor ik mezelf aansprakelijk verklaar, en moge ik een gruwel zijn in de toekomstige wereld, en moge mijn ziel geplaatst worden bij satan en de duivels.’
Romeinse regels en gewoontes
Tegelijk moesten alle gelovigen de Romeinse regels en gewoontes aannemen en zweren: ‘Ik accepteer alle gebruiken, rituelen, wettigheden en feesten van de Romeinen, offers, gebeden, reinigingen met water, heiligingen door de hogepriester van Rome, verzoeningen en feesten en de nieuwe sabbat (zondag), alle nieuwe gezangen en vieringen, en al het eten en drinken van de Romeinen. En zo verdwenen Gods bepalingen en regels, Gods jaarkalender en ritme en kregen we in ons christelijk geloof een vermenging van Romeinse gewoontes met heidense invloeden en christelijke gebruiken.
Verdiepen
Maar laten we deze rijkdom en kostbare geheimenissen uit Gods Woord zomaar roven? Peter en ik zijn ons er afgelopen jaren meer in gaan verdiepen en we hebben veel nieuwe inzichten gekregen in de betekenis van de sabbat, de Bijbelse feesten en de jaarkalender die God bedacht. Daarvan uit voelde ik een duidelijke opdracht om wat ik leerde te delen met mijn broers en zussen en zo schreef ik het dagboek ‘Manna voor elke dag’ wat over een paar maanden uitkomt. Maar één ding staat vast. We kunnen niet zonder Gods rust en vrede, zonder de shalom van onze Heer. Die wens ik u en jou toe en ik zeg: Shabbat shalom!