Willie Zeldenrust verloor meer dan veertig jaar geleden een kindje; aan het einde van haar zwangerschap overleed haar zoontje Johannes in haar baarmoeder aan een zeldzame aandoening. Na de miskraam praatte niemand eerst ergens over. Pas jaren later lukt het Willie te verwerken wat er is gebeurd en schrijft ze er een boek over: ‘Hemelkinderen’. “Door het boek komen de gesprekken weer op gang”, vertelt ze. Zo raakt ze nu nog regelmatig in gesprek met vrouwen over hun ervaringen. “Ik zie in deze tijd nog steeds dat er weinig over gepraat wordt als vrouwen een miskraam of een stilgeboorte meemaken.” Dat is pijnlijk, want volgens Willie is dat juist een belangrijke sleutel om het verlies van een kindje te kunnen verwerken. Met Revive praat ze over haar eigen ervaringen en over sleutels die helpen bij het verwerken van het verlies van een kindje.
“Toen mijn kindje werd geboren, heb ik het niet gezien”, vertelt Willie. “Het werd meteen weggehaald. De echo die eerder was gemaakt, was de enige fysieke herinnering die ik aan mijn kindje had. Nadat ik uit het ziekenhuis kwam, praatte niemand erover. Iedereen vond het lastig. Met Jan, mijn man, kon ik er eerst wel over praten, maar die zei op een gegeven moment ook: ‘Moeten we het hier nou steeds weer over hebben?’
Toen we ons tweede kindje kregen, zagen we mensen op een verjaardag die we lang niet gezien hadden. Men vroeg toen aan Jan: ‘Hoeveel kinderen hebben jullie?’ ‘Eén’, zei hij, waarop ze antwoordden: ‘Nou, dan wordt het tijd dat je daar wat aan doet!’”
Ongemakkelijk
“Dat was pijnlijk, maar als we hadden gezegd: ‘Twee, maar een is bij de Heer’, hadden mensen ook vragen gehad en was het ook ongemakkelijk geweest. Je weet zelf op dat moment gewoon ook niet goed wat je ermee aan moet.
Maar waar je eigenlijk juist behoefte aan hebt als je zoiets meemaakt, is mensen die je verhaal willen horen – al is het voor de honderdste keer – en die met je meehuilen.”
Want dat is een van de moeilijkste dingen, vindt Willie: “Het niet kunnen praten erover, terwijl je het wel honderd keer zou willen vertellen. Het is heel anders dan wanneer een geliefde overlijdt die al door heel veel mensen werd gekend. Daar is vaak veel meer aandacht voor.”
Verdriet verwerken
Binnen een huwelijk zie je ook vaak dat het gesprek stokt. “Mannen en vrouwen verwerken verdriet sowieso op verschillende manieren. Je ziet dat ze vaak niet weten hoe ze tot elkaar kunnen komen en elkaar kunnen helpen.
Daardoor denken ze soms dat de ander niet meer van hen houdt, terwijl dat niet is wat er speelt. Een man kan vaak iets sneller over het verdriet heen komen. Bij een vrouw is dat anders. Zij heeft het kind al negen maanden bij zich gedragen.
Ik weet van vrouwen die in het kraambed met een gezond baby’tje lagen en op hetzelfde moment nog worstelden met de vorige zwangerschap waarbij het kindje doodgeboren was. Ze begrepen hun eigen gemengde gevoelens niet en hadden het daar moeilijk mee.”
Juist in dit soort situaties merkt Willie dat haar boek kan helpen. “Na het lezen van mijn boek, konden die vrouwen hun gevoelens een plek geven. Ze snapten ineens waar het vandaan kwam.”
Willie merkte ook dat het boek niet alleen helpt bij rouwverwerking bij het verlies van een kindje, maar ook bij andere vormen van rouwverwerking. “Er zitten veel overlappende principes in waardoor mensen met een ander soort verlies er ook herkenning in zullen vinden.”
“er is een discrepantie tussen je binnenkant en je buitenkant. Je voelt zoveel, maar kunt het niet kwijt.”
Diep dal
Het belangrijkste dat Willie mensen mee wil geven, in wat voor rouwproces dan ook, is om erover te praten met mensen die vaker naar je verhaal willen luisteren. Vlak na het verlies van haar eigen kindje, miste ze dit en raakte ze depressief.
“Ik was depressief, omdat ik het gevoel had dat ik met niemand over mijn verdriet kon praten. Er is een discrepantie tussen je binnenkant en je buitenkant. Je voelt zoveel, maar je kunt het niet kwijt.
Ik las Romeinen 8:28 ‘God doet alle dingen meewerken ten goede voor degenen die Hem liefhebben’ en heb die tekst elke dag opgezegd. Ik zei tegen God: ‘Ik begrijp niet hoe dit iets goeds kan brengen, maar ik wil U geloven op Uw Woord.’ Deze tekst heeft mij toen langzaam uit een diep dal getrokken.”
Hemelkinderen
Uiteindelijk duurde het 15 jaar voordat Willie en haar man er samen open over konden praten. “Toen het eenmaal openbrak en we het konden accepteren, hoorde Johannes echt bij ons gezin”, zegt Willie. Nu kan ik vrijmoedig zeggen: een kind van ons is in de hemel, dat is een hemelkind. We hebben nu drie kinderen, van wie een in de hemel is.”
Toen Willie het boek ‘Hemelkinderen’ schreef, dacht ze dat ze al door haar verwerkingsproces heen was. Dat bleek ten dele zo te zijn. “Het heeft me toch nog overvallen wat het me deed toen ik het boek schreef”, vertelt ze. “Af en toe huilde ik en voelde ik de pijn weer. Emoties verjaren wat dat betreft niet. Soms word je in een keer getriggerd en komt het verdriet weer helemaal binnen.”
Schilderen
Toch heeft ze iets ontdekt wat haar verder geholpen heeft dingen te verwerken. “De laatste vijf, zes jaar ben ik gaan schilderen.” Ze schilderde onder andere een serie van drie harten; het vreugdevolle, verwachtingsvolle hart, het gebroken, rouwende hart en het met goudlijm herstelde hart.
Daardoor werd ze zich ervan bewust dat iedereen deze cyclus van het leven op een bepaald moment doormaakt. “Dromen en verwachtingen kunnen kapot gaan, maar God maakt weer nieuwe dingen”.
Bemoedigen
Uit haar boek is nog voortgekomen dat Willie deel heeft genomen aan het EO-programma ‘Ik mis je’. Daar heeft ze haar verhaal kunnen doen en op die manier ook andere mensen kunnen bemoedigen.
Daarnaast geeft ze lezingen over o.a. haar boek ‘Hemelkinderen’ waardoor ze het onderwerp van rouwverwerking na een miskraam of stilgeboorte bespreekbaar maakt. Ook is er een lotgenotengroep ‘In de knop gebroken’, die haar boeken aanbeveelt. Zelfs verloskundigen geven of lenen het boek aan vrouwen als hulpmiddel bij het verwerken van hun verlies.
“Door de gebrokenheid die ik ervaren heb, mag ik andere vrouwen bemoedigen en mag ik bijdragen aan een stukje heling.” besluit Willie. “Het is van zoveel waarde wat ik heb meegemaakt. Het leven is daardoor kostbaarder geworden. Het is één grote genadegift.”
Klik hier voor meer info over het boek ‘Hemelkinderen’. Voor meer info over het werk van Willie of om in contact te komen, klik hier.