Joodse scholen in Nederland hebben het sinds 7 oktober een stuk moeilijker gekregen. Hoewel de scholen al jaren beveiliging hadden, moest dit sinds 7 oktober in zoverre opgeschaald worden, dat de beveiliging bijna onbetaalbaar is geworden voor de Joodse gemeenschap. Ook is er een grote toestroom gekomen van Joodse leerlingen van algemene scholen die op die scholen sinds 7 oktober doelwit van pesterijen zijn geworden. De Joodse scholen willen hen graag opvangen, maar ook hier hangt een enorm kostenplaatje aan. Daarom werd recent de Stichting Vrienden J.B.O. in het leven geroepen. Hiermee hoopt de Joodse Scholengemeenschap J.B.O. meer bekendheid te creëren voor de uitdagingen waar hun scholen voor staan.
Ook geeft dit mensen die hen een warm hart toedragen, zoals kerken en christelijke organisaties, de mogelijkheid de scholen financieel of op andere manieren te ondersteunen. We spraken initiatiefnemer en voorzitter van de stichting, Yigael Soesan, en voorzitter van het bestuur van J.B.O., Edwin Stokvis, over de impact van 7 oktober op Joodse ouders en leerlingen, over de uitdagingen die volgden voor de scholen, en over hoe christenen en kerken hen zouden kunnen steunen.
Edwin: “Bij ons op school waren de reacties van ouders vlak na 7 oktober ongekend. Je zag bijvoorbeeld dat ouders al lachend, de schijn ophoudend, hun kinderen op school brachten, maar zodra ze de poort uitliepen, biggelden de tranen over hun wangen. Zo bang waren ze dat hun kinderen iets zou overkomen.
Dat is ook heel logisch dat als je je kinderen ergens naartoe brengt nadat je een knauw hebt gekregen in je vertrouwen in jouw werkelijkheid. Dan kan het niet anders dan dat ouders zo geëmotioneerd raken op het moment dat ze hun kinderen in jouw goede handen leggen. Wij doen er alles aan om die kinderen zo veilig mogelijk te houden, maar het blijft natuurlijk moeilijk.”
Intimidatie
Kortgeleden hield J.B.O. een ouderavond waarbij het thema was welke gevolgen 7 oktober voor de kinderen op hun scholen heeft. Edwin: “Je merkt dat kinderen soms wilder zijn, makkelijker geagiteerd en zich slechter kunnen concentreren. We hebben in groepen met ouders gesproken over hoe je daarmee om kunt gaan.”
Yigael: “Er was vlak na 7 oktober ook sprake van intimidatie. Zo werden in Amsterdam foto’s gemaakt van huizen waar een mezoeza bij de deur hing. Dat kwam heel intimiderend over. Mijn dochter vroeg op een gegeven moment of we de mezoeza bij onze voordeur niet konden weghalen, zodat ze zich veiliger zou voelen. Je ziet dus dat de kinderen vrij angstig zijn.
Je kan in Nederland niet meer vrijelijk Joods zijn, want er is altijd wel ergens iets waarmee je rekening moet houden.”
Ook als er een schoolreisje of een uitje georganiseerd wordt, is de eerste vraag die komt, of er wel voldoende beveiliging meegaat. We moeten trips met de kinderen echt goed inplannen en er komt veel bij kijken op het gebied van veiligheid. We verzoeken de jongens bijvoorbeeld om een petje op te doen over hun keppel. Je kan in Nederland niet meer vrijelijk Joods zijn, want er is altijd wel ergens iets waarmee je rekening moet houden.”
Veilige haven
Naast het zorgen voor veiligheid van de kinderen op de Joodse scholen, is er sinds 7 oktober nog een uitdaging bij gekomen voor de scholen. Er is een enorme stroom van verzoeken gekomen om Joodse kinderen die eerst naar algemene scholen gingen, toe te laten. Yigael: “We hebben te maken met een instroom van buitenaf waarbij we zien dat onze scholen niet op alle leerniveaus toereikend zijn. De niveaus die we op onze scholen aanbieden, zijn van mavo- t/m vwo-niveau. Alles wat onder het mavo-niveau ligt, kunnen we nog niet aanbieden, ook al zijn we daar al een hele tijd mee bezig.”
Edwin: “Het gaat vooral over het niveau vmbo-basis en vmbo-kader. We zien dat het op de algemene scholen op dit moment zo is dat vooral op die niveaus Joodse kinderen het extra moeilijk hebben. Hoe dat kan, weet ik niet precies, maar we zien dat het een feit is. De berichten die we van ouders hebben gekregen die ons opbelden om te vertellen hoe het daar gaat, daar draait je maag van om. De verhalen die wij te horen krijgen over waar Joodse kinderen op algemene scholen sinds 7 oktober mee te maken hebben, kun je gerust kindermishandeling noemen.
We willen er als Joodse scholen heel graag voor zorgen dat wij die kinderen een veilige haven kunnen bieden.”
Het is helaas niet iets wat de algemene scholen gemakkelijk op kunnen lossen, want als er heel veel haat om een Joods kind heen is, kun je wel constant proberen er bij te blijven, maar een docent heeft ook weleens pauze, en dan gaat het bijvoorbeeld precies in de pauze mis. Je kan niet verwachten van scholen dat ze deze dingen compleet kunnen voorkomen. Daarom willen wij er als Joodse scholen heel graag voor zorgen dat wij die kinderen een veilige haven kunnen bieden.”
Dit kost alleen erg veel, geeft Edwin aan, “omdat je volgens de richtlijnen van het Ministerie van Onderwijs voor het opzetten van een vmbo-basis en -kader opleiding, minimaal 400 leerlingen moet hebben. Dat is een hoeveelheid die wij als Joodse scholen nooit zullen halen. Het advies dat we van het Ministerie hebben gekregen, is om een privéschool te starten. Maar dat betekent dat we die school volledig zelf moeten bekostigen, zonder steun van de overheid.
Ik ben blij dat die mogelijkheid bestaat, want dan kunnen we de kinderen uit die vreselijke situatie halen, alleen het kost zoveel geld dat de meeste ouders zich dat niet kunnen permitteren. Daarvoor hebben we ondersteuning nodig van mensen die ons een warm hart toedragen.”
Joodse vakken
De derde uitdaging waar de scholen voor staan, is het kunnen blijven geven van Joodse vakken. Edwin: “Een van onze doelstellingen is dat we bewust Joodse wereldburgers willen opleiden. Om een wereldburger op te kunnen leiden, heb je de algemene vakken nodig. Om een Joodse wereldburger op te kunnen leiden, heb je ook Joodse kennis en kunde nodig.
Wij geloven dat als je de cultuur en het geloof wilt doorgeven, je daar kennis over moet ontwikkelen. Die basis moet zo gelegd worden dat kinderen die bij ons van de middelbare school af komen, zich kunnen redden als wereldburger, ook binnen het Jodendom.
Waarom is het ingewikkelder geworden om dat goed te kunnen blijven doen? Wij groeien als scholen. Dat is aan de ene kant mooi, want dat betekent dat we ook extra bekostiging krijgen vanuit de overheid omdat we groeien. Maar dat is dus alleen voor de reguliere vakken die op elke andere school ook gegeven worden. Voor de Joodse vakken krijgen we geen bekostiging.
Hetzelfde geldt voor de salarissen van de docenten. De docentensalarissen zijn de afgelopen jaren enorm gestegen. Dat is allemaal bekostigd vanuit Den Haag, maar dat geldt niet voor de salarissen van de docenten die bij ons het Joodse onderwijs geven. Voor het uitbetalen van die salarissen, hebben we support nodig, maar het mag niet vanuit de publieke gelden vanuit Den Haag komen. Dus ook dat is een reden dat we de Stichting Vrienden J.B.O. hebben opgericht.”
Edwin geeft aan dat er wel een aantal grote subidiegevers zijn, alleen sinds 7 oktober was er op zoveel gebieden in de Joodse wereld meer steun nodig, dat zij keuzes hebben moeten maken in waar ze hun subsidie aan gaven. “We begrijpen dat zeker, maar merken wel de invloed daarvan. Daarom ben ik erg blij met het feit dat Yigael met het idee kwam om deze stichting op te zetten.”
Verschil maken
Wat ze christenen en kerken mee zouden willen geven, is “dat we graag met iedereen in contact willen komen die ons op welke manier dan ook een warm hart toedraagt”, geeft Yigael aan. “Dat kan op heel veel manieren. Mensen kunnen op eenvoudige manieren al echt een verschil maken voor de paar honderd kinderen op onze scholen die nog een hele toekomst nodig hebben in Nederland. Wat is er nou mooier dan hen te laten zien dat, ondanks de angst en de haat waarmee ze geconfronteerd worden, er meer mensen zijn in Nederland die hen een warm hart toedragen en hen op allerlei manieren steunen?”
Wil je de Joodse scholen ook steunen en helpen Joodse kinderen in Nederland een veilige haven te bieden? Klik hier voor meer info.