Is er een link tussen jezelf en anderen vergeven en gezondheidsproblemen zoals chronische pijn, reumatische aandoeningen, slaapstoornissen en angststoornissen? Het antwoord is volmondig: ja! Maar hoe werkt het en hoe kun je dit patroon doorbreken en de weg vrijzetten voor Gods zegen in je leven én jouw gezondheid boosten? Niet kunnen vergeven is menselijk, maar vergeven is ‘goddelijk’.
Tekst: Karl Noten, Fysiophysics
Er is een groot verschil tussen vergeven en vergeten. Het is aangetoond dat niet alleen de keuze om te vergeven(met je hoofd) maar emotioneel vergeven (met je hart) nodig is om de situatie ook te kunnen vergeten. [3] Veel mensen kampen op oudere leeftijd met depressiviteit door niet-vergeven situaties uit hun jeugd. [4,5]. Tijd om dit juk te verbreken en vrijheid uit te spreken over en van elke situatie!
Vergeven wordt gezien als een complexe combinatie van cognitieve, affectieve, gedragsmatige, motivationele, keuze-matige en persoonlijke componenten. [1] Het is wetenschappelijk bewezen dat vergeven een belangrijke invloed heeft op het ziekteproces bij mensen met chronische pijnsyndromen, fibromyalgie, hartklachten, angststoornissen, slaapstoornissen, kanker en neurologische aandoeningen. [1,2,3] Niet-vergeven vergroot de kans op deze aandoeningen (predispositie) en kan ook een belemmerende factor zijn voor herstel en chroniciteit in de hand werken. Het heeft een negatieve invloed op ons sociale leven, relaties en geloofsleven. [1] Vergeven van jezelf en anderen heeft direct een positieve invloed op de gezondheid. Vergeven heeft een wetenschappelijk bewezen positieve invloed op lichaam, ziel én geest. [2]
Hoe blokkeert niet-vergeven je gezondheid?
Niet-vergeven zorgt dat je vasthoudt aan boosheid en bitterheid. Dit verhoogt de activiteit van je stresssysteem: je staat continu ‘aan’. Deze verhoogde activiteit van het orthosympatisch zenuwstelsel stimuleert het vrijkomen van stresshormonen waardoor je fysiek en mentaal dag en nacht in de actiestand bent. Daarom herstel je niet en ga je mentaal en fysiek steeds slechter functioneren. Niet-vergeven blokkeert hierdoor letterlijk de werking van je organen waardoor je minder (goed) voedingsstoffen op kunt nemen. Hoe langer je in dit stresssysteem zit, hoe meer disfunctie van het herstel-en immuunsysteem, hoe meer kans op chronische vermoeidheid en risico op diabetes, hart- en vaatziekten, kanker, virale aandoeningen en Long-Covid.
Vergeven bevordert een goede slaap wat direct gekoppeld is aan een betere gezondheid. [6,7] Zo komt bij vrouwen, na seksueel misbruik in hun jeugd, vaak reumatische klachten voor zoals fibromyalgie. Een programma gericht op vergeven heeft een grotere invloed op de fibromyalgie klachten dan een programma gericht op bestrijding van de symptomen hiervan. [7]
Misschien kamp je wel met overgewicht. Ook bij mensen met obesitas (ernstig overgewicht) blijkt dat negatieve gebeurtenissen uit de jeugd een grote rol spelen en dat een programma gericht op vergeven dit positief beïnvloedt.[8] Afvallen begint dan met vergeven van jezelf en de ander.
Vergeven kan ik wel maar vergeten?!
Als therapeut heb ik honderden mensen mogen behandelen die worstelen met boosheid, bitterheid, en wrok tegen mensen en gebeurtenissen die zij moeilijk kunnen vergeven, vergeten en afsluiten. Vrouwen na echtscheiding, misbruik in de jeugd (fysiek, mentaal en seksueel), verwaarlozing door een van de ouders, verraad door vrienden of mensen die je vertrouwde. Zowel gelovigen als niet-gelovigen worstelen hiermee. Ik heb veel bekende geestelijke leiders mogen behandelen, zowel nationaal als internationaal, waarbij niet-vergeven de blokkade was voor hun gezondheid én hun bediening. Soms had dit fatale gevolgen voor hun bediening. Maar ik heb ook gezien wat de keuze om te vergeven deed voor hun herstel en opbloei. Let wel: dit was soms een of twee sessies en soms een proces van een jaar!
Vergeven of niet-vergeven is aangeleerd gedrag
Niet-vergeven valt wetenschappelijk gezien onder ‘ongezond gedrag’. Daarom is om te komen van niet-vergeven naar vergeven een proces van gedragsverandering.
Gedragsverandering vindt plaats in 4 stappen:
- Stap 1 = WILLEN
- Stap 2 = KUNNEN
- Stap 3 = DOEN
- Stap 4 = BLIJVEN DOEN.
Mensen zeggen vaak: ik kan dat niet vergeven. Maar de eerste vraag is: wil je vergeven? Daarna volgt het kunnen en vervolgens het doen. Paulus zegt: Blijf met diep ontzag voor God je best doen om zó te leven als past bij mensen die bij God horen. God geeft zowel het kunnen als het willen om Zijn plan te volgen. [Filip 2:12,13] Eerst komt de keuze met je hoofd, dan zal je hart vanzelf volgen.
4 reden waarom vergeven ALTIJD de beste optie is
1. Vergeven is écht GEZOND
We weten dat niet-vergeven van jezelf en anderen de (mede)oorzaak kan zijn van gezondheidsproblemen. Daarom is vergeven ALTIJD de beste optie. Je ontneemt jezelf anders de levensvreugde. Een vrolijk hart bevordert een goede gezondheid, een sombere geest verzwakt het lichaam. [Spreuken 17:22]
2. Vergeven zet de weg vrij voor genezing en herstel.
Jezus zegt: Want als jullie anderen hun misstappen vergeven, zal jullie hemelse Vader ook jullie vergeven. [Matteüs 6:14] Zowel jij als de ander hebben recht op vergeving. Door de ander en jezelf te vergeven start genezing van jezelf, los van wat jou is aangedaan! Efeziers 4:32: vergeef elkaar zoals God u in Christus vergeven heeft. Jezus is niet alleen gestorven voor jouw fouten en zonden maar óók voor die ander. Zoals jij recht hebt op vergeving heeft die ander het ook. Door het oordelen aan God over te laten kunnen wij vrij zijn en weer genieten van het leven.
3. Vergeven geeft je weer leiderschap over je leven
Vergeef ons onze schulden, zoals ook wij vergeven wie ons iets schuldig is. [Matteüs 6:12]
Door niet te vergeven blijf je het slachtoffer van de situatie. Maar door op te staan en te kiezen om de ander (en jezelf) te vergeven toon je leiderschap over de situatie! Dan bepaalt het verleden niet meer hoe jij je vandaag voelt. En oordeelt niet en gij zult niet geoordeeld worden. En veroordeelt niet en gij zult niet veroordeeld worden; laat los en gij zult losgelaten worden. [Lucas 6:37]
4. Vergeven zet Gods bestemming vrij over je leven
Een prachtig voorbeeld in de Bijbel is het verhaal van Jozef die verraden en verkocht werd door zijn broers. [Genesis 37] Hij had alle reden om boos en bitter te zijn. Maar zelfs in het land waar hij als slaaf moest leven, en onterecht in de gevangenis terecht kwam, stond hij bekend om zijn vriendelijkheid. Toen hij zijn broers ontmoette terwijl hij onderkoning was dachten zij dat hij hen zou terugpakken. Maar niets was minder waar. Hij zei ‘wees niet bang’. God heeft de situatie gebruikt om de toenmalige wereld te redden en de familie van Jacob (Israël) kon daardoor uitgroeien tot een groot volk.
Wat als Josef bitter was geweest en zijn broers had gedood? Dan was hij nooit in zijn bestemming gekomen. Misschien wil God de dingen die je hebt meegemaakt wel gebruiken om je te vormen en klaar te maken voor een grote taak. God doet ALLE DINGEN medewerken ten goede. [Rom.8:28] Blokkeer je Gods werk en jezelf zodat je niet tot je volle potentie kunt komen? Blijf je je richten op het verleden? Maakt het verleden jou BITTER of BETER? Laat je de traumatische situatie je toekomst bepalen? Of laat je het verleden los en richt je je op de mooie toekomst die God voor je heeft?
De oplossing ligt in deze 3 woorden: GET OVER IT!
Mijn vrouw zei: ‘is deze stelling niet te hard tegenover mensen die bijvoorbeeld misbruikt zijn?’ Ik zei: ‘nee. Door daarin te blijven kunnen zij nooit hun volle potentie bereiken.’
Misschien kamp je met slaapstoornissen, onrust in je binnenste wat je gezondheid, energie en humeur negatief beïnvloedt of probeer je al jaren af te vallen en het lukt niet. Maak vandaag de keuze om het verleden los te laten. Zijn er situaties waarover je niet kunt of wilt praten of die je nog steeds boos maken wanneer je daaraan denkt? Breng het bij het kruis en sluit het af. Als het alleen niet lukt, zoek dan hulp en begeleiding. Vergeef met je hoofd, vergeef met je hart, laat het los, sluit het af en vergeet. Als het lukt zal het voelen als een overwinning. Je slaap zal vredig zijn. Ik bid dat de vrede die alle verstand te boven gaat ook jouw hoofd en hart zal vervult.
Tenslotte een boodschap naar de kerk: Vergeven moet je leren!
‘Vergeef!’ roepen naar iemand is hetzelfde als iemand die niet kan zwemmen en in het water ligt roepen: zwem! Het wordt zo makkelijk geroepen, ‘vergeef jezelf en anderen’ maar dat kan soms echt moeilijk zijn. Vergeven kun, of liever gezegd, moet je leren. Programma’s gericht op het leren vergeven zijn bewezen succesvol. [8,9] Ligt hier niet een taak voor de kerk? Ik spreek veel mensen die beschadigd zijn door de kerk. Waardoor zou het komen dat zoveel gelovigen met schuldgevoelens rondlopen, kampen met vergeving, zich eenzaam voelen en naar alcohol grijpen? [10] Misschien kan de kerk weer een plaats worden waar mensen herstel vinden voor lichaam, ziel en geest. Waar mensen niet hoeven te doen alsof alles koek en ei is wanneer je tot geloof gekomen bent maar waar je kunt vallen en opstaan en je je kwetsbaar kunt opstellen. Dus niet alleen de boodschap van vergeving en vergeven brengen maar ook echte cursussen aanbieden om te leren vergeven. Daar wil ik graag bij helpen.
HEB JIJ OOK VRAGEN VOOR KARL NOTEN OVER GELOOF EN GEZONDHEID? STUUR ZE NAAR INFO@REVIVE.NL.
Over de auteur: Karl Noten is christen, echtgenoot en vader. Hij is internationaal docent in de fysiotherapie, revalidatie & leefstijl, fysio/manueeltherapeut, wetenschapper, orthomoleculair voedingstherapeut, Extended Scope Specialist, MSU-echografist, en directeur-eigenaar van Fysio Physics Group International met 50 fysiotherapiepraktijken, een opleidingsinstituut, een medisch revalidatie- en expertise centrum, mede-eigenaar van 2 Zwitserse medische innovatiebedrijven, een bedrijf in de USA, auteur van 30 boeken, grondlegger van de 4xT® Methode en diverse beweegprogramma’s.
Wetenschappelijke bronnen:
[1] Worthington EL Jr., Scherer M. Forgiveness is an emotion-focused coping strategy that can reduce health risks and promote health resilience: Theory, review, and hypotheses. Psychology & Health. 2004;19:385–405.
[2] Worthington EL, Van Oyen Witvliet C, Pietrine P, Miller J.(2007).Forgiveness, health, and well-being: a review of evidence for emotional versus decisional forgiveness, dispositional forgivingness, and reduced unforgiveness. J Behav Med. 2007 Aug;30(4):291-302.
[3] Lichtenfeld S, Buechner V, Maier MA, Fernández-Capo M.(2015).Forgive and Forget: Differences between Decisional and Emotional Forgiveness.PLoS One. 2015 May 6;10(5):e0125561.
[4] Ermer AE, Proulx CM.(2015).Unforgiveness, depression, and health in later life: the protective factor of forgivingness.Aging Ment Health. 2016 Oct;20(10):1021-34.
[5] Seawell A, Toussaint L, Cheadelle ACD.(2014).Prospective associations between unforgiveness and physical health and positive mediating mechanisms in a nationally representative sample of older adults. Psychol Health. 2014;29(4):375-89.
[6] Toussant L, Gall AJ, Cheadle A, Williams DR.(2020).Editor choice: Let it rest: Sleep and health as positive correlates of forgiveness of others and self-forgiveness.Psychol Health. 2020 Mar;35(3):302-317.
[7] Hirsch JK, et al.(2021).Positive Psychological Factors and Impairment in Rheumatic and Musculoskeletal Disease: Do Psychopathology and Sleep Quality Explain the Linkage?Arthritis Care Res (Hoboken). 2021 Jan;73(1):55-64.
[8] Elliott BA.(2011).Forgiveness therapy: a clinical intervention for chronic disease.J Relig Health.2011 Jun;50(2):240-7.
[9] Offenbaecher M, et al.(2017). Struggling With Adversities of Life: The Role of Forgiveness in Patients Suffering from Fibromyalgia.Clin J Pain. 2017 Jun;33(6):528-534.
[10] Braun B, Weinland C, Kornhuber J, Lenz B.(2018).Religiosity, Guilt, Altruism and Forgiveness in Alcohol Dependence: Results of a Cross-sectional and Prospective Cohort Study.Alcohol Alcohol. 2018 Jul 1;53(4):426-434.