De Onderwijsraad is van mening dat de grenzen rondom onderwijsvrijheid duidelijker moeten. Roelof Bisschop van de SGP maakt zich zorgen over de toekomst van de vrijheid van onderwijs. Afgelopen week was hij te gast bij het programma Uitgelicht van Family7.
Op hetzelfde moment dat de Tweede Kamer vorige week instemde met een motie om identiteitsverklaringen op scholen te verbieden, kwam de onderwijsraad met haar visie over de toekomst van onderwijsvrijheid.
De Onderwijsraad gaf aan te willen dat de grenzen aan die vrijheid duidelijker gesteld worden en beter gehandhaafd. Tweede Kamerlid Roelof Bisschop (SGP) ging in op de vraag wat de onderwijsraad nou eigenlijk heeft opgesteld.
Lastige situaties
“De Onderwijsraad heeft een ongevraagd advies gegeven over de interpretatie van artikel 23. Dat is het grondwetsartikel dat de vrijheid van onderwijs waarborgt. Er zijn de laatste jaren wat lastige situaties geweest bij islamitisch onderwijs.
Ook het reformatorisch onderwijs is nog al eens in de schijnwerpers gezet, omdat daar van alles en nog wat mis zou zijn. Onderzoek wijst uit dat dat geenszins het geval is, maar helaas vergeet men dat. De Onderwijsraad heeft toen gezegd: laten we eens kijken hoe we tot een nieuwe definiëring van artikel 23 komen, zodat dat toekomstbestendig is.”
Uitvergroot
Dat de scholen teveel van hun eigen identiteit uitgaan en dat tegenover de democratische rechtsstaat zou staan, is volgens Bisschop in de media uitvergroot. “Als je het advies zelf leest, geeft de Onderwijsraad wel rekenschap over hoe de eigen identiteit van een school zich moet verhouden tot dat wat als overheid gevraagd mag worden.
De Onderwijsraad zegt daarover dat ze tot nu toe teveel zijn uitgegaan van de eigen identiteit van de scholen. Daar werden dan de maatschappelijke eisen ingepast. Wat je nu echter moet doen volgens de Onderwijsraad is; de kern vaststellen van wat er moet gebeuren en daar de identiteit bij voegen.”
Risico’s
“Er zitten wel risico’s aan om het zo om te draaien als de Onderwijsraad doet. Het hoeft echter niet te botsen, want een goede school opereert altijd binnen de grenzen van de rechtsstaat. Zeker als het gaat om het reformatorische onderwijs, dat ken ik goed.
Het uitgangspunt van reformatorisch onderwijs is: opereren binnen de democratische rechtsstaat. Ik denk dat ik niet teveel zeg als ik stel dat het reformatorisch onderwijs het verst is met de uitwerking van burgerschapsvorming. Weliswaar met inachtneming en op basis van de eigen identiteit, maar binnen de kaders van de democratische rechtsstaat.
Dat betekent inderdaad ook dat je je kinderen opvoedt in de lijn van de gezinnen, in overeenstemming met de christelijke principes. Maar je voedt ze ook op een manier op, dat ze met respect leren omgaan met andersdenkenden.”
Balans
Bisschop gelooft dat de Onderwijsraad vindt dat de vrijheid van onderwijs moet blijven en dat dat ook echt gehandhaafd zal worden. “Daar heb ik alle vertrouwen in. De Onderwijsraad is absoluut voorstander van de handhaving van artikel 23
Wat de Onderwijsraad heeft gedaan, is een nieuwe definiëring proberen te zoeken. Dat moeten we niet tegen elkaar uitspelen. We moeten gewoon goed kijken naar hoe je de balans kunt waarborgen.”
Zorgen
Over de ingediende motie m.b.t. identiteitsverklaringen maakt hij zich meer zorgen. “In theorie belijdt elke collega dat hij het verschrikkelijk belangrijk vindt dat de vrijheid van onderwijs er is. Het alternatief is een staatsschool en niemand zegt openlijk dat ze dat zouden willen.
Alleen je moet heel goed opletten dat er niet steeds iets verder afgeknabbeld wordt van die vrijheid van onderwijs. Dat geldt ook voor het advies van de Onderwijsraad. De kernwaarde waar de Onderwijsraad het over heeft, moet je wel zorgvuldig definiëren.
Die kern moet je niet steeds groter maken ten koste van de ruimte voor de eigen identiteit voor scholen. Daar moet je wel balans in houden, zodat het ook scholen zijn waar ouders zich in blijven herkennen.
De motie is zo algemeen gesteld dat een kwaadwillende het zo zou kunnen interpreteren: zelfs de zinsnede op het aanmeldingsformulier, dat de grondslag van de school onderschreven dient te worden, zou niet meer mogen. Zo strikt zou de motie kunnen worden geïnterpreteerd. Dat is ook, denk ik, wat de indiener eigenlijk stiekem voor ogen heeft. Al heeft hij dat niet heel duidelijk gezegd.”
Haaks
“De motie staat haaks op het advies van de Onderwijsraad. Het is een directe aantasting van de vrijheid van onderwijs, want artikel 23 garandeert juist de richting en de inrichting van het onderwijs.
Ik zie dat duidelijk als een aanval op de positie van christelijke scholen die heel bewust werk maken van de christelijke identiteit. Dat merk je elke keer weer. Dat wordt gedaan onder het mom van dat het ten behoeve van de leerlingen is.
De praktijk is echter dat men het eigenlijk moeilijk kan verkroppen dat twee derde van de leerlingen nog steeds op christelijke – dus identiteitsgebonden – scholen zit. Slechts een derde maakt gebruik van het openbaar onderwijs – en dat terwijl Nederland geseculariseerd is. Ze zeggen: ‘Hoe kan dat nou? We zijn toch ontzuild?’”
Bekijk hier het volledige gesprek van Family7 met Tweede Kamerlid Bisschop:
