Marc van Oostveen woont met zijn vrouw en twee zoontjes in een bijzondere leefgemeenschap in Amerongen. Daar wonen namelijk niet alleen vier gezinnen (totaal 8 ouders en 10 kinderen), maar ook 7 zusters van de Gemeenschap van Zendings-Diaconessen in Nederland, waaronder zuster Greet Verhoeven. Inmiddels bestaat de leefgemeenschap Bethanië vier jaar en zijn ze uitgegroeid tot een actief baken van hoop voor de omgeving. “Dat we in vrede samenwonen is al een getuigenis op zich”, vertelt zuster Greet.
De weg naar Bethanië is een lange reis geweest voor de zusters. Ieder legde haar eigen weg af. Zuster Greet is in 1984 ingetreden. Ze werkte 18 jaar in de Amsterdamse Pijp, een maatschappelijke opvang, begeleid wonen project van de zusters. Nadat ze in 2012 terugkeerde naar Amerongen kreeg de zuster de opdracht om met de manager plannen uit te zetten voor de toekomst van de gemeenschap. “Dit is een uniek concept in Nederland”, vertelt ze.
Ontstaan van leefgemeenschap Bethanië
De zustergemeenschap werd dus steeds kleiner. De zeven zusters in Bethanië zijn de laatste Zendings-Diaconessen in Nederland. “We hadden een kleiner wordende zustergemeenschap. We moesten nadenken over hoe we in de toekomst verder gingen. Gingen we wachten tot de laatste zuster de deur dichtdoet, of is er een nieuw concept mogelijk?”, legt zuster Greet uit. “We hebben met hulp van anderen nagedacht over verschillende opties voor de toekomst, afgewisseld met gebed.” Er volgde een proces waarin ze concludeerden dat ze moesten verhuizen. Dit betekende niet alleen dat ze een andere woonplek moesten zoeken, maar ook dat de organisatie die ze runden en het bijbehorende gastenverblijf gesloten moest worden. “Dat was een hele stap. Sommige zusters woonden al meer dan vijftig jaar in het voormalige gebouw. Maar we hebben unaniem gekozen te gaan verhuizen en ons te richten op de toekomst”, aldus de zuster.
De Gemeenschap van Zendings-Diaconessen in Nederland is een zustergemeenschap die naar buiten gericht is. De diaconessen dienen de maatschappij op verschillende manieren. “We willen de blijde hoop die we in Christus hebben praktisch met anderen delen”, legt zuster Greet uit. “We hebben nagedacht over wat we tot in hoge ouderdom kunnen blijven doen. Dat is gesprekken voeren en er zijn voor de mensen in onze omgeving. Vandaar de leefgemeenschap.”
We willen de blijde hoop die we in Christus hebben praktisch met anderen delen.
Zuster Greet
Er werd een advertentie geplaatst en al snel meldden de eerste gezinnen zich aan, waaronder het gezin van Marc. “Wij waren meteen enthousiast. Dit was een verlangen wat we al langer hadden om er te zijn voor de mensen in de samenleving”, vertelt Marc. Na veel momenten van kennismaking, overleg en ‘wennen’ aan elkaar betrokken in 2019 de zusters en gezinnen de leefgemeenschap Bethanië in Amerongen – om de hoek van het oude pand dat nu door Stichting Hébron wordt gebruikt.
Eenheid in Christus
Het leven in de leefgemeenschap betekent niet dat je echt alles met elkaar deelt. De zusters hebben allemaal een eigen voordeur met daarachter een driekamerappartement. Daarnaast hebben ze nog een gezamenlijke woonkamer. De gezinnen hebben rond de binnenplaats een eigen huis. De binnenplaats dient als gezamenlijke tuin.
Vanzelfsprekend zijn er verschillen tussen de gezinnen en de zusters. Ieder persoon is anders. Daarnaast komen alle gezinnen en zusters van verschillende kerkelijke achtergronden. “We zeggen altijd: we vinden elkaar aan de voet van het kruis. Voor mij is dat geen issue. Onder het Woord, wie Jezus is, dood en opstanding, genade: dat vormt de basis”, aldus zuster Greet.
In die verschillen ligt ook de uitdaging.
Marc van Oostveen
“In die verschillen ligt ook de uitdaging”, vult Marc aan. “Je komt van een andere ‘cultuur’. In de eenheid die we samen vormen is ook een hele grote diversiteit. Maar in de basis is het geloof in Jezus gelijk. Daarnaast is de realiteit ook dat het zoeken is. Soms kan je een oordeel hebben over iets wat de ander doet, zegt of gelooft. Dan ga ik in gebed en probeer ik mezelf ook de spiegel voor te houden. Je doet je best om dat oordeel los te laten. Het is ook een keuze om met elkaar een goede weg te zoeken daarin.”
Samen leven, samen geloven, samen doen
In de afgelopen jaren heeft de gemeenschap gezocht naar de balans. De organisatie rondom de leefgemeenschap is verdeeld over drie groepen: geloven, delen en dienen. Door de verschillende groepen worden activiteiten naar binnen en naar buiten georganiseerd. “Een van de grootste voordelen is dat je heel veel handen hebt om dingen op te pakken”, aldus Marc. Daarnaast geven de vader en zuster aan dat het op veel momenten ook vooral “gewoon heel gezellig” is.
Het gebouw kwam op een bijzondere manier tot de zusters. “Je krijgt geen briefje uit de hemel, maar we hebben ook verantwoordelijkheid gekregen. Zo heb ik altijd geleefd. Als er iets op mijn pad komt bid ik: ‘Heer, als het van U is, dan zal het gebeuren. En als het niet van U is, Heer, wilt U er dan een streep door zetten.’ Zo zijn we op weg gegaan. Als je terugkijkt denk je: hoe is het mogelijk?”, getuigt zuster Greet.
De leefgemeenschap krijgt steeds meer buren, nu er naast hen nog een blok met huizen wordt gebouwd. Het duo legt uit dat veel van hen niets met het geloof – of de kerk – hebben en hun eigen leven leiden. Daarom proberen ze vaak al vroeg kennis te maken met de buren zodat de nieuwe mensen vanaf het begin weten dat Bethanië er is en dat ze welkom zijn. “Ik geloof dat ieder mens verlangen heeft naar verbinding”, legt de zuster uit. “Soms zit dat misschien onder een laagje stof verstopt. Maar als je dat gaat ontdekken dan smaakt dat altijd naar meer als er maar liefde in zit.”
In ons vorige huis probeerden mijn vrouw en ik wel dingen te organiseren voor de wijk, maar het is veel moeilijker als je het ‘alleen’ moet doen. Hier heb je elkaar.
Marc van Oostveen
Uiteindelijk is het doel van de leefgemeenschap samen geloven, dienen en het leven delen. Met elkaar en de omgeving. Op een praktische manier deelt de leefgemeenschap het geloof met de omgeving. Zo organiseren ze maaltijden, inloopmiddagen, activiteiten voor de jeugd, gebedsmomenten en meer. “Met een gemeenschap is dat makkelijker dan alleen. In ons vorige huis probeerden mijn vrouw en ik wel dingen te organiseren voor de wijk, maar het is veel moeilijker als je het ‘alleen’ moet doen. Hier heb je elkaar”, aldus Marc. Inmiddels werken er ook externen mee aan de organisatie van activiteiten in Bethanië.
Geloof delen in Amerongen
Marc en zuster Greet delen hun advies als je in je eigen omgeving meer wil delen met anderen over geloof, hoop en liefde. “Begin eens door mensen uit te nodigen voor een maaltijd. Nodig ze gewoon eens uit met de bereidheid om de ander te leren kennen”, geeft zuster Greet mee. “Leg contact en schiet niet te snel in ‘organisatie’, maar richt je op het bouwen van relatie”, vult Marc aan.
Ik kan mensen zelf niet bekeren. Dat doet God. Ik hoop dat Hij mij en ons als leefgemeenschap kan gebruiken.
Zuster Greet
Maar hoe deel je het evangelie dan met anderen? “Onze buren weten dat we geloven, maar dat betekent niet dat we altijd alleen maar het evangelie aan het delen zijn”, aldus Marc. “Mensen proeven het wanneer je intenties niet oprecht zijn. Allereerst zijn we er voor de mensen. We willen ze helpen, relatie opbouwen en verbinden. Het evangelie en de gesprekken volgen later vanzelf. Ik denk weleens: het liefste zou ik het evangelie van de daken willen schreeuwen, maar dat is niet altijd de beste weg.”
Zuster Greet lacht uit herkenning: “Het verlangen en de realiteit zijn soms anders. Je moet het soms ook een beetje laten gebeuren. Laat mensen eerst maar komen kijken en proeven, soms kan het jaren duren tot mensen vragen gaan stellen. Maar heb geduld, zoals God ook geduld heeft met ons. Dan hoef je niet onder hoogspanning te zitten: Het moet gebeuren. Ik kan mensen zelf niet bekeren. Dat doet God. Ik hoop dat Hij mij en ons als leefgemeenschap kan gebruiken.”
Kijk op de website van Leefgemeenschap Bethanië of volg hen op Facebook voor meer informatie.