Ivo van den Bos uit Opheusden was directeur van een basisschool, begon een pastorale studie na zijn vijftigste en was actief in het jeugdwerk van de kerk. Dat werd een zware belasting, wat zorgde voor een ongezonde balans van werk en ontspanning. “Maar eigenlijk zorgde ik er zelf voor en toen kwam de burn-out. Gelukkig is het daar niet bij gebleven. Het jaar 2020 werd mijn beste jaar.”
“Ik was voldoende gewaarschuwd, onder andere door mijn vrouw. Ik werkte van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat. Ik wilde mijn werk op school goed doen en de studie vergde veel tijd omdat mijn Engels was weggezakt, ik niet tevreden was met een zes en ik het lastig vond om hoofdzaken van bijzaken te scheiden. Tot het niet meer ging, mijn energie op was en ik tot mijn verbijstering amper een ochtend mijn werk kon doen. Ik raakte snel in paniek, miste overzicht bij de vele mails, had een kort lontje, kreeg lichamelijke klachten, waaronder maagklachten en een benauwd gevoel. Ik werd erdoor overrompeld en de grond onder mijn voeten wankelde.”
“In het eerste jaar van mijn burn-out besloot ik te stoppen als directeur. Er werd een goede maatregel genomen en ik ging ervan uit dat de overschakeling studeren en twee dagen voor de klas, een prima haalbare stap was. Ja, dat vonden ook de mensen om mij heen.”
De schuldvraag of oorzaak
“Het was voor de klas complexer dan ik dacht. Ik nam weer geen rust, wilde alles perfect onder controle hebben, ook de studie en ik was minder aangesterkt dan ik dacht. Een prostaatontsteking volgde na vier maanden en de tank was compleet leeg. Ik kon niet meer werken en zelfs niet langer dan een uurtje studeren. Dan was ik helemaal op. Ik gaf de schuld aan de dokter, de praktijkondersteuner, de studie, de docenten en nog wel aan meer mensen.
Waarom hadden zij dat niet aan zien komen en was ik niet naar de bedrijfsarts gestuurd of beter begeleid tijdens de studie? enz. enz. Maar ik zocht de schuld niet bij mezelf. Of anders gezegd, de oorzaak. De oorzaak dat ik niet rustig bij God kon zitten.”
“Ik had altijd geroepen dat je op God moest vertrouwen en dat gebed het belangrijkste was. Maar ik durfde God echt geen uurtje tijd te geven per dag, want dan zou ik mijn werk en studie niet afkrijgen.”
Het viel voor Ivo niet mee om geen directeur meer te zijn, de studie te zien vertragen, het niet te redden voor de klas en zo weinig energie te hebben. Ook werd hij depressief. Ja, zelfs geestelijk depressief. Hij voelde zich vreselijk falen. “Ik had altijd geroepen dat je op God moest vertrouwen en dat gebed het belangrijkste was. Maar ik durfde God echt geen uurtje tijd te geven per dag, want dan zou ik mijn werk en studie niet afkrijgen. Ik was mijn eigen slavendrijver. Zo stond het goede op nummer één, maar niet het beste.”
“Ik werd steeds banger toen mijn energie langdurig ontbrak. Stel je voor dat ik niet meer kon werken of studeren? Of dat ik mijn energie niet meer terug zou krijgen? Wie was ik nog? Zou ik ooit nog van betekenis kunnen zijn? Wat heb je nou aan een energieloze pastoraal medewerker die niet stabiel en depressief is? Ik zakte door de bodem van mijn kartonnen doos-identiteit, het vertrouwen op mezelf. Werken was onderdeel van mijn identiteit, net als van betekenis zijn voor een ander.”
“Ik zakte door de bodem van mijn kartonnen doos-identiteit, het vertrouwen op mezelf.”
Als traditioneel kerkelijke jongen, niet bekend met genezing, bevrijding, tongentaal en aanbidding, werd Ivo tijdens een conferentie van ‘Bidden en Vasten’ krachtig aangeraakt door de Heilige Geest. Ook werd hij bevrijd van diverse angsten.
“Energiek en vol van de Geest ging ik naar huis. Maar na twee maanden zakte ik weer terug. Ik was weer veel te druk geweest. Nu om iedereen mijn bijzondere ervaringen te vertellen en druk met voorbede. De rust ontbrak om bij rustig bij de Heere Jezus te zitten. Ik moest leren dat het niet om Zijn gaven ging, maar om Hem Zelf. Vooral dat mijn identiteit ‘bruid van Christus’ is en dat dat inhoudt om van en met Hem te genieten.”
Intimiteit in aanbidding
In zijn angsten en depressie zocht Ivo elke morgen eerst Gods aangezicht. Het verlangen naar God was gebleven. Hij kreeg het boek ‘De zalving’ van Benny Hinn onder ogen. Daarin las hij een compleet nieuwe gouden richtlijn die hem verder hielp. “Ik nodig nu ook elke morgen de Heilige Geest uit in mijn binnenkamer, lees uit Gods Woord en mediteer, kauw daarop. En zo gauw het me verwondert of aanspreekt, kniel ik neer, met mijn hoofd op de grond en ga ik God aanbidden, elke dag.
Ik prijs Hem bijvoorbeeld voor Zijn liefde, Zijn lijden en genade. Dan ervaar ik zo’n sterke intimiteit met God, heel bijzonder! Normaal kon ik niet langer dan vijf minuten bidden, maar vliegt de tijd voorbij. God is er altijd. Hij staat blijkbaar al op me te wachten.”
Mijn alles, Die ik kan vertrouwen
Bij Ivo werd God zijn Doel, zijn Alles, Bron van vreugde. Er kwam ook genezing van zijn angsten en depressie. “Ik leerde niet meer af te gaan op mijn gevoel of omstandigheden, maar te vertrouwen op Gods Woord. Hooglied sterkte me zo in mijn identiteit. Als God, dankzij Christus, ons ‘Allermooiste, vriend of vriendin, duif, zus of broer en bruid’ noemt, zal Hij dan ook niet zorgen in het dagelijks leven? Ik ervoer zo Zijn liefde, vooral in de aanbidding waarbij de Heilige Geest zo heerlijk aanwezig is, dat de angsten voor bijvoorbeeld de toekomst en voor mijn burn-out verdwenen.
“Wat een voorrecht om door een bodem van een kartonnen doos te zakken. Mijn houvast ligt niet meer in mijn kracht, maar nu in Christus, de Rots en in Gods Woord.”
Wat een voorrecht om door een bodem van een kartonnen doos te zakken. Mijn houvast ligt niet meer in mijn kracht, maar nu in Christus, de Rots en in Gods Woord. Dat maakt me ook rustiger, beheerster, niet meer afhankelijk van het oordeel van mensen, blijer, vrijmoediger en gretiger om het Evangelie te delen en Jezus aan te prijzen. De wereld heeft Jezus nodig!”