Geert Wilders heeft met 37 zetels een absolute monsterscore behaald en samen met de komst van conservatieve partijen als NSC, heeft er gisteren een politieke aardverschuiving plaatsgevonden in Nederland. We spreken erover met Hans Maat van stichting Return of Hope en Alex ten Cate, lid van het landelijk bestuur van de ChristenUnie. Hans Maat begrijpt de uitslag wel: “Het hele verhaal van links-liberaal Nederland is niet geloofwaardig. Teveel woke, te weinig aandacht voor migratie als zijnde een reëel probleem. Toch denk ik dat een kabinet met de PVV er niet gaat komen, hij zal op alle mogelijke manieren tegengewerkt worden.”
Alex ten Cate vertelt dat hij even stil werd van de uitslag van de verkiezingen. Hij verwachtte vier grote partijen die ongeveer even groot zouden zijn, maar dat de PVV zo’n straatlengte voor zou liggen, verwachtte hij niet.
“Voor de ChristenUnie was het ook heel zuur. Drie zetels is wel echt onze ‘bodem’. We hebben zo hard gewerkt, en een positief en integer verhaal gebracht. Jammer dat het niet beloond is.”
Migratie
Volgens Maat onderstrepen de reacties van linkse partijen als PvdA-GroenLinks waarom de PVV groot is geworden. “Direct na de winst van Wilders zegt Timmermans: ‘Hou mekaar even vast, want wij laten niemand los.’ Ook zei hij dat migrantenkinderen aan hun ouders gaan vragen: ‘Papa, mama, zijn we hier nog welkom’? Het wordt op een manier getypeerd, wat precies aangeeft waarom Wilders heeft gewonnen. De onbeperkte migratie schiet te ver door, vinden velen.”
Of migratie dé reden is dat Wilders gewonnen heeft, weet ik niet. Ik denk dat het meer een optelsom is geweest.”
Ten Cate: “Ik vind het moeilijk om te duiden waarom migratie ineens zo’n groot onderwerp is geworden. Het beeld bestaat dat de ChristenUnie heel links is en alle deuren voor migratie openzet. Maar feitelijk hebben we er een heel gebalanceerd programma over. Bij asielmigratie hebben we wél gezegd dat het onze ondergrens is om gezinnen bij elkaar te houden. Of migratie dé reden is dat Wilders gewonnen heeft, weet ik niet. Ik denk dat het meer een optelsom is geweest.
De opstelling van de VVD heeft ook een grote rol gespeeld, denk ik. Eerst zette Yeşilgöz de deur voor Wilders open door hem niet bij voorbaat uit te sluiten. Daarop volgde een eerste stijging. Toen hij groot werd, zei ze ineens dat ze niet onder premier Wilders in een kabinet wilde. Ik vermoed dat toen veel kiezers zijn doorgeschoven van de VVD naar de PVV.”
Palestina
Volgens Hans Maat zijn ook de torenhoge kosten van de energietransitie en de grote macht van Europa grote redenen dat mensen op de PVV hebben gestemd. “Ook de pro-Palestina demonstraties in de afgelopen zes weken, hebben veel mensen boos gemaakt. Dat was echt buitenproportioneel en er werd nauwelijks ingegrepen. Je ziet hier ook dat rare huwelijk tussen klimaat en Palestina en een grote groep in Nederland vindt dat helemaal niks. Het is extreem.”
Dit verhaal wordt onderstreept in de Telegraaf door Ben van Someren uit Deventer, die vroeger gemeenteraardslid was van de PvdA. Hij zegt: “Ik kan mij absoluut niet vinden in het immigratiebeleid van de PvdA en ik zie ook de samenwerking met GL helemaal niet zitten”, zegt Van Someren. „Met pijn in het hart heb ik begin dit jaar mijn PvdA-lidmaatschap opgezegd.”
Zoals hij tegen de wereld aankijkt, helemaal na de massamoord op Israëlische burgers door terroristen van Hamas op 7 oktober, ‘komt het meest overeen met Wilders’. „Zeker wat betreft de harde aanpak van islamisme en antisemitisme. Ik sta ook onvoorwaardelijk achter Israël.”
Alex ten Cate denkt ook dat dit een rol heeft gespeeld. “Aan de demonstraties waarbij pro-Hamas vlaggen en anti-Israël geluiden de boventoon voerden werd alle ruimte gegeven, terwijl het herdenken van de slachtoffers van 7 oktober niet veilig kon gebeuren. In alle stilte heeft dit vast meegespeeld.”
Tegenwerken
Hans Maat merkt dat dit sentiment breed gedragen wordt, maar verwacht hij ook een coalitie met de PVV? “Eerlijk gezegd, denk ik van niet. Met alle kracht zal door de huidige partijen en zeker ook de topambtenaren, die vaak links of in het centrum zitten, Wilders worden tegengewerkt. Men zal hem willen laten struikelen. Kan niet anders.
Op dit moment zetten NSC en VVD de deur naar Wilders op een kier en zal het kabinet met de PVV verkend worden. Maar ‘links’ is te gehaaid, ze gaan er alles aan doen dat de PVV in een negatief daglicht staat en partijen het niet aandurven om met hem te regeren. Burgemeester Aboutaleb uit Rotterdam riep al: ‘Ik gooi mijn Koran niet uit het raam.’ Daar gaan ze op hameren en ik zie het dus niet gebeuren. Terwijl ik vind dat Nederland recht heeft op een kabinet waar ze op gestemd hebben. Dat is rechts van het midden en dat heeft Nederland nu ook nodig”
Alex ten Cate geeft aan dat hij niet in de positie is om hier een oordeel over te kunnen vellen. “Dit lijkt me echt speculatie, geen idee of dit zo is”, reageert hij.
Hoe ziet Maat deze uitslag met het oog op christelijke normen en waarden? “Wilders en Omtzigt zijn politici die het christendom een redelijk warm hart toe dragen en ook begrip hebben voor ons Joods-christelijke fundament, waarop veel van onze christelijke normen en waarden zijn geschoeid. Dus dat is positief. Toch denk ik niet dat deze periode veel rust gaat brengen, de tegenstellingen en sociale onrust zullen alleen maar toenemen.”
