Ieder jaar brengt Open Doors de Ranglijst Christenvervolging uit. De ranglijst laat zien in welke 50 landen christenen het zwaarst worden vervolgd. Directeur van Open Doors Maarten Dees zegt hierover: ‘’We vieren dat dit onderzoek al 30 achtereenvolgende jaren plaatsvindt, maar we vieren het met een traan. Het is natuurlijk een hele trieste werkelijkheid dat zo’n lijst nodig is.’’ In gesprek met hem gaan we dieper in op wat de nieuwe ranglijst, die op 18 januari gepubliceerd is, laat zien.
Het allereerste onderzoek vond plaats in 1993 toen het na de val van de Muur niet meer nodig was om bijbels te smokkelen. Open Doors kon zich op de rest van de wereld richten waar ook vervolging was en aan de hand van het onderzoek werd in kaart gebracht waar ze moesten zijn. Sindsdien is de kwaliteit van het onderzoek steeds meer vooruit gegaan en Open Doors zorgt nog steeds ieder jaar voor verbetering, omdat zij er van overtuigd zijn dat het van uitermate groot belang is dat het gebeurt. Maarten Dees: ‘’We hebben het zelf nodig om te kunnen prioriteren, maar het is ook zo nodig dat de wereld steeds opnieuw wordt wakker geschud door de feiten die er echt zijn. Toen we in 1993 voor het eerst onderzoek deden, telden we in totaal 40 landen die in de categorie 40+ punten terecht kwamen. Nu tellen we 76 landen, het dubbele dus.’’
We hebben het zelf nodig om te kunnen prioriteren, maar het is ook zo nodig dat de wereld steeds opnieuw wordt wakker geschud door de feiten die er echt zijn. Toen we in 1993 voor het eerst onderzoek deden, telden we in totaal 40 landen die in de categorie 40+ punten terecht kwamen. Nu tellen we 76 landen, het dubbele dus.
Intensiteit neemt toe
Niet alleen het aantal landen waar vervolging plaatsvindt is toegenomen, ook de intensiteit. Met name de afgelopen jaren. Voor het derde achtereenvolgende jaar heeft elk land op de ranglijst te maken met zeer zware of extreme vervolging. ‘’Je ziet dat Noord-Korea zelfs nog 2 punten extra heeft gekregen, van 96 naar 98. Het was dus al heel hoog. Het is een indicator dat de intensiteit van de vervolging nog steeds toeneemt.’’ Als je het huidige aantal vervolgde christenen vergelijkt met dat van vorig jaar, dan zie je ook dat het niet is afgenomen. Het is nog steeds op een alarmerend hoog niveau.
Verandering internationale rechtsorde
Een belangrijk element in het verklaren van deze ontwikkeling is volgens Dees dat de internationale rechtsorde aan het veranderen is: ‘’Er komt steeds meer ruimte voor autoritaire radicale regimes. Er is eigenlijk geen enkel land waar we zien dat de regering stevig optreedt tegen radicaliserende groepen. Daardoor is er een mate van rechteloosheid en straffeloosheid in heel veel landen, en dit kwaad lijkt niet meer te beteugelen. Daarnaast is de wereld natuurlijk instabiel. Grote landen zijn bezig met hun eigen machtspolitiek en hebben niet zo veel behoefte om in te grijpen in andere delen van de wereld.’’
Situatie Afrika
Waar een toename in straffeloosheid en het gruwelijke geweld dat daarmee gepaard gaat zichtbaar is, is bijvoorbeeld Afrika. Het is een van de punten die het meest opvallen aan de nieuwe ranglijst. ‘’Daar kun je eigenlijk als mens die afwijkt van de norm niet meer leven. Er is economisch al weinig te beleven, waardoor jonge mensen liever naar Europa trekken. Het resulteert in talloze vluchtelingenstromen. Dat hele continent wordt bedreigd en ik denk dat de wereld niet in de gaten heeft wat daar daadwerkelijk gebeurt.’’
Digitale dreiging en nieuwe mensenrechten
Verschillende landen in Afrika hebben de manier van werken en de overmatige focus op wat afwijkt afgekeken bij China. Wat zich daar afspeelt is een van de meest verontrustende trends in christenvervolging. Vanwege het feit dat vreemde stromen ongewenst zijn in het land worden de Oeigoeren extra in de gaten gehouden. Oeigoerse vrouwen moeten met Chinese mannen trouwen, waardoor die weer Chinese kinderen krijgen en zo proberen ze alles langzamerhand Chinees te maken. ‘’In die lijn van denken hebben ze ook bevolen dat jonge mensen onder de 18 niet meer een kerkgebouw in mogen en daar zien ze op toe door overal camera’s op te hangen. Niet alleen buiten kerken, maar ook binnen, waarbij opnames worden gemaakt van wat er gezegd wordt. Er is sprake van strenge controle en als je afwijkt is de kans heel groot dat binnen de kortste keren iemand van de Geheime Dienst je tot de orde komt roepen. Om deze deken van dwang over de maatschappij in stand te houden introduceren ze een soort nieuwe mensenrechten: het recht op inkomen, veiligheid en stabiliteit. Uit naam van deze rechten gebeuren er dingen die bedreigend zijn voor de vrijheid van meningsuiting en van godsdienst. De wereld lijkt er op z’n kop te staan en het angstaanjagende is dat deze manier van werken in verschillende landen ingang lijkt te krijgen. Denk daarbij bijvoorbeeld ook aan Myanmar, Turkije en Rusland. Leiders en machten doen wat ze willen.’’
De wereld lijkt in China op z’n kop te staan en het angstaanjagende is dat deze manier van werken in verschillende landen ingang lijkt te krijgen. Leiders en machten doen wat ze willen.
Positief: meer tolerantie in Bahrein en de Emiraten
Als er gevraagd wordt of er ook landen zijn waar verbetering zichtbaar is, geeft Dees aan dat je die met een vergrootglas moet zoeken. Met enige voorzichtigheid kan vastgesteld worden dat er in landen als Bahrein en de Emiraten meer tolerantie lijkt te zijn gekomen ten aanzien van christenen. ‘’Ik denk dat fundamenteel de zaken daar nog niet echt zijn gewijzigd, maar er wordt in ieder geval niet heel actief op christenen gejaagd. De hogere mate van tolerantie die er lijkt te zijn is natuurlijk iets wat we van harte toejuichen. Veel meer positieve dingen kan ik echter niet echt noemen en dat is eigenlijk wel heel erg verdrietig.’’
Verschuiving Afghanistan op de ranglijst
Afghanistan is van plek 1 naar plek 9 op de ranglijst gegaan en dat kan vragen oproepen. Toch is ook daar niet zozeer sprake van een verbetering: ‘’Vorig jaar nam Afghanistan de eerste plek in en dat was wel een schok. Het had te maken met de Taliban die aan de macht kwam in augustus 2021, waarbij een heleboel mensen gevlucht of vermoord zijn. Tot die tijd kon men wellicht nog enigszins leven als christen, maar op dat moment was je je leven niet meer zeker als christen. Het eerste jaar onder de Taliban was dramatisch, dus vandaar plek 1. Op dit moment bestaat de kerk er uit individuen en kleine groepen die nog dieper ondergronds gegaan zijn dan ze al waren. Daardoor zijn ze ook meer uit het zicht, maar het is nog net zo gevaarlijk en moeilijk voor hen. Wat ook meespeelt in de verschuiving naar plek 9 is het feit dat christelijke expats naar het land zijn teruggekeerd. Zij leveren speciale vaardigheden die nodig zijn om het land op te bouwen en waar de taliban ook afhankelijk van is. Zij hebben het in het land relatief makkelijk als christen en dat is ook meegenomen in het onderzoek. Niet dat er geen dreiging is, maar ze worden niet actief vervolgd in een mate dat hun leven onder druk staat.’’
Kanttekeningen
Van 1 naar 9 lijkt dan misschien een groot verschil, maar al die landen er tussenin liggen heel dicht bij elkaar qua aantal punten. Het zijn allemaal landen waar het uitzonderlijk moeilijk is om voor je geloof uit te komen en je geloof te beleven. Een soortgelijke kanttekening past bij de landen die dit jaar niet meer in de top 50 staan. Dat betekent niet dat de situatie daar nu zoveel beter is geworden, maar heeft er mee te maken dat er andere landen bij zijn gekomen waar vervolging snel is toegenomen.
Boodschap van hoop
De verwachting is dat de ontwikkelingen die zijn ingezet niet zullen keren. De bijbel voorspelt dat de druk zal toenemen in het laatste der dagen. Dat de rest van de wereld beziggehouden wordt door de oorlog in Oekraïne en de voedselonzekerheid en energiecrisis die daaruit voortvloeien, helpt niet. Veel landen zijn met de instabiliteit in eigen land bezig. Is er dan wel een boodschap van hoop?
‘’Ja, dat is het paradoxale en bijna beschamende voor ons als westerse christenen. In hun ellende klampen vervolgde christenen zich helemaal vast aan God. Ze zijn vol vreugde en hoop in hun omstandigheden. Het evangelie is zo’n enorme kracht en zo’n bron van hoop voor mensen. En wat kunnen we dan beter doen dan ze dat evangelie voortdurend leren handen geven, ze helpen de bijbel te bestuderen en meer van de Here te snappen. Daar zit de hoop in. In iets wat dit leven en deze ellende overstijgt. Dit is de boodschap van hoop: het evangelie dat er een God is die Zich bekommert om mensen, die gekomen is in Christus en die spoedig weerkomt. Dat is de levende hoop die vervolgde christenen uitstralen.’’
In hun ellende klampen vervolgde christenen zich helemaal vast aan God. Ze zijn vol vreugde en hoop in hun omstandigheden.
Boodschap aan christenen in Nederland
Tegen christenen in Nederland wil de directeur van Open Doors dan ook zeggen: ‘’Ik denk dat het heel erg goed is dat alle christenen in Nederland zich realiseren dat wij maar hele kleine mensen zijn in een heel klein landje en dat wij ons moeten vastklampen aan die grote God en die wereldwijde Kerk van Hem moeten zien. Ik zou daarom iedereen van harte willen aanmoedigen om informatie tot zich te gaan nemen over wat er gebeurt in de vervolgde kerk en dan de vraag te stellen: ‘Here God, wat betekent het voor mij? Wat mag ik doen?’ En in dat alles niet te wanhopen, maar net als onze broeders en zusters in de verdrukking doen: hoofd omhoog, houd vol en dag tot dag op pad met de Heer. Want Zijn toekomst staat vast en Hij nodigt ons simpelweg uit om in Zijn plan te gaan staan, daar onderdeel van te zijn en elke dag eenvoudig te doen wat we kunnen doen op onze plek.’’
Meer weten over de totstandkoming van de ranglijst?
Kijk op: https://www.opendoors.nl/christenvervolging/ranglijst/totstandkoming/
