Naar aanleiding van mijn vorige blog ‘Wat de conferentie mij heeft geleerd’, kwam ik een aantal reacties tegen met vragen over hoe profetie getoetst moeten worden. Ik vind het mooi om zulke vragen te ontvangen, want ik proef achter de vraag een oprechte zoektocht naar wat van God is, wat van mensen is of wat zelfs van de duisternis is. In deze blog wil ik niet een compleet rijtje geven met manieren waarop je bijvoorbeeld het profetische woord kunt toetsen. Er zijn genoeg boeken die daar van alles over zeggen. Wél wil ik een aantal gedachten geven om op te reflecteren. Het zijn gedachten die mij hebben geholpen om meer ontspannen om te gaan met uitingen van de Geest.
Tekst: Martin Dol
De Bijbel als toetssteen
Als ik de vraag stel hoe iets getoetst moet worden, dan krijg ik vaak als antwoord dat een profetisch woord getoetst moet worden aan de Bijbel. Dat is absoluut het geval, maar dat klinkt makkelijker dan het is. Het uitgangspunt is dat een profetisch woord nooit tegen de Bijbel in kan gaan, want God spreekt zichzelf niet tegen.
Tegelijkertijd moeten we, als we een profetisch woord of een uiting van de Geest willen toetsen, ook bereid zijn onszelf te toetsen. Jezelf toetsen doe je door jezelf vragen te stellen en eerlijk antwoord geven op die vragen. Een vraag zou kunnen zijn wat ons motief is om te toetsen. Is het altijd zo dat we de duisternis willen ontmaskeren of moeten we af en toe ook erkennen dat toetsen soms een middel is om ons niet te hoeven verhouden tot het werk van de Heilige Geest? De Bijbel als toetssteen gebruiken is bovendien niet vrijblijvend. Als de Bijbel werkelijk onze toetssteen is om uitingen van de Geest te onderzoeken, dan zouden we omgekeerd ook bereid moeten zijn om open te staan voor alle uitingen die we in Gods Woord tegenkomen. Zeg niet te snel dat we dat wel zouden willen, want we komen bijvoorbeeld ook deze gebeurtenis tegen in de Bijbel.
Saul begaf zich naar Rama en onderweg werd ook hij overmand door de Geest van God. De hele weg naar het profetenhuis was hij in vervoering, en daar aangekomen trok ook hij zijn kleren uit en raakte buiten zinnen in het bijzijn van Samuel, waarna hij naakt voor hem op de grond viel. Zo bleef hij een hele dag en nacht liggen, en sindsdien zegt men: Hoort Saul nu ook al bij de profeten? (1 Samuel 19:23-24)
Is het van God of is het van mezelf?
Als ik een training geef over het verstaan van Gods stem, dan is de meest gestelde vraag: “Hoe weet ik of een gedachte van mezelf is of dat het daadwerkelijk God is die tot mij spreekt?” Het is in ieder geval zo dat God primair tot ons spreekt via zijn Woord, zijn Logos. In datzelfde Woord komen we heel veel mensen tegen die Gods’ rechtstreeks spreken verstaan, zijn Rhema. Dat gesproken Woord van God is erg belangrijk. Jezus zegt in Matteüs 4:4: ‘Er staat geschreven: “De mens leeft niet van brood alleen, maar van ieder woord dat klinkt uit de mond van God.”’ Het gaat hier dus om datgene wat de Heer rechtstreek tot jou spreekt dat wordt vergeleken met het brood dat je dagelijks eet.
God kiest ervoor om zijn stem op een kwetsbare manier te laten klinken. Een zachte bries die je zo zou kunnen wegredeneren. Dat betekent dat God herkenbaar tot ons wil spreken. De jonge Samuël dacht de stem van de voor hem vertrouwde Eli te horen, maar het was toch echt God die tot hem sprak. Gedachten van God kunnen soms lijken op menselijke gedachten en het is de kunst om in de wandel met Jezus en het lezen van zijn Woord vertrouwd te raken met de stem van de Herder. Zijn schapen herkennen immers zijn stem.
Soms mogen we ook onderkennen dat er een overlap is in wat jouw eigen gedachten zijn en gedachten van God. Gods Geest communiceert met onze menselijke geest. Dat resulteert soms in een samenspel tussen datgene wat jij denkt en wat God wil zeggen. David verwoordt dat prachtig in één van zijn psalmen. Mijn hart zegt U na: ‘Zoek mijn nabijheid!’ Uw nabijheid, HEER, wil ik zoeken, (Psalm 27:8)
De profeet toetsen
In het Nieuwe Testament komen we de profeet Agabus tegen. De eerste keer dat we hem tegenkomen in het boek Handelingen, profeteert hij dat de wereld zou worden getroffen door een hongersnood (Handelingen 11:28). In hetzelfde vers wordt meteen gezegd dat de profetische woorden van Agabus ook daadwerkelijk uit zijn gekomen. Het uitkomen van die woorden lijkt me ook een belangrijke manier om te checken of een profeet ook echt woorden van God spreekt.
Tegelijkertijd is het voor de eerste toehoorders erg lastig om ter plekke te besluiten of dit woorden van God zijn. De Heer vond het namelijk belangrijk om deze profetie uit de mond van Agabus te laten klinken, zodat de gemeente actie kon ondernemen. Toetsen aan de Bijbel lijkt mij in dit geval lastig, dus moest dus op een andere manier worden getoetst.
We zien in vers 27 dat Agabus niet alleen was. Er was een groep profeten die vanuit Jeruzalem naar Antiochië kwam. Ik zou me heel goed kunnen voorstellen dat de toetsing van een profetisch woord plaatsvond binnen het team van profeten. De collega profeten stemmen af op God om te zien of ze de indruk die Agabus heeft kunnen beamen. Het is interessant om te zien dat profeten in het Nieuwe Testament dus geen einzelgängers waren, maar in teams elkaar scherp konden houden. De verbinding met anderen geeft ook zicht op wat de vrucht van God is op iemands leven, want aan de vrucht herken je de boom.
Relatie en verbinding
De belangrijkste sleutel om uitingen van de Heilige Geest en profetie (en woorden van kennis) te toetsen is relatie en verbinding!
Het vraagt om een goede verbinding met jezelf om jouw eigen motieven te doorgronden als het gaat om toetsing, maar ook om te zien in welke mate je openstaat voor uiting van de Heilige Geest.
Het vraagt om een intieme relatie met God om uiteindelijk vertrouwd te raken met de stem van de Heilige Geest en ontspannen om te gaan met een mogelijke overlap met gedachten van jezelf.
Het vraagt om een goede verbinding met elkaar om de vrucht vanuit de ander te zien en om elkaar vanuit relatie en in samenwerking met de Heilige Geest gezonde feedback te geven.
We hebben elkaar nodig om de veelkleurigheid van God te leren kennen. Een profetie of een uiting van de Geest is een kans om in gesprek te komen met God en met elkaar. Ik hoop en bid dat zulke verbindende gesprekken uiteindelijk uitmonden in verwondering en aanbidding.
