Voorganger van Hoop voor Noord en EO-presentator Jurjen ten Brinke ging met een groep Surinamers naar het Tropenmuseum in Amsterdam, om de Keti Koti-feest te vieren. Dit is een jaarlijks feest op 1 juli, om stil te staan bij het einde van de slavernij. Ten Brinke zag daar de reacties op de excuses van de koning. “Je hoorde een gejuich loskomen, de koning heeft het heel goed gedaan.”
Ten Brinke is voorganger van een multiculturele kerk in Amsterdam Noord, met veel etnische groepen. Ook de Surinaamse groep is er groot en Jurjen merkte dat er ‘in positieve zin wat reuring was’ in de whatsapp groep onder de Surinamers. Ze besloten met z’n allen te gaan naar Keti Koti en Ten Brinke ging ook mee.
“En toen waren daar de excuses van de koning. Mensen waren geroerd, in tranen. Ik vond het zelf ook een hele goede toespraak. Wat ik vaak mis, ook in de politiek, is dat mensen echt vanuit hun hart om vergeving vragen. Vaak is het meer in de trant van: ‘Als ik iemand pijn heb gedaan, dan zeg ik sorry.’ Dat is niet zo persoonlijk.
De toespraak van de koning ging echt een spade dieper dan de excuses van Rutte vorig jaar. Hij vroeg namelijk ook om vergeving. Natuurlijk is de positie van de koning als verbinder wel makkelijker, omdat het niet politiek is. Over Rutte zeggen mensen: ‘Ja, hij moest het ook wel doen, om de gemoederen rustig te houden.’
Producties
Jurjen ten Brinke was er getuige van hoe de EO samen met Omroep Zwart producties maakten rondom Keti Koti. Vrijdag was er een kerkdienst en zaterdag werd de viering in Amsterdam uitgezonden. Het was een mooi feest van Ten Brinke onderdeel van was.
Hoe keken zijn Surinaamse kerkgenoten eigenlijk terug op de toespraak van de koning? “In een woord: ‘Erkenning’. Ze voelen dat het verleden nu erkend wordt. Veel mensen voelen toch alsof ze niet voor honderd procent meetellen. Opmerkingen als ‘Wat spreek je goed Nederlands’, of ‘welke taal spreek je?’, terwijl ze met de Nederlandse taal zijn opgegroeid, helpen daar ook niet bij.
Iemand uit mijn kerk vond het ook sterk dat de koning benadrukte dat er ook rekening gehouden moet worden met Nederlanders die denken: ‘Hoezo excuses? Ik heb hier toch niets mee te maken?’ Ik vond die uitspraak van de koning wel gewaagd, maar hij werd goed opgepakt.”
Kritiek
Een van de kritieken met name onder Surinaamse christenen op dit feest – en met name de wat radcialere beweging die eromheen hangt – , is wel dat er een sterke vermenging is met ‘cultuur’ en dan met name de ‘winti-cultuur’. Pijlen worden daarbij vaker gericht op het christendom. Het christendom zou gebracht zijn door de slavendrijvers en is ‘een witte mensen religie’. Gevolg: meer Surinamers keren zich af van bijvoorbeeld het katholieke of evangelische geloof en houden ze zich bezig met cultuur, zoals winti, of andere occulte stromingen. Wat ziet Jurjen ten Brinke hiervan?
“Ik herken wel dat mensen terug willen naar hun ‘roots’, van voor de slavernij, en dan ontkom je bijna niet aan muziek van winti. Dat juich ik zeker niet toe, maar het is wel begrijpelijk. Als jij je verdiept in de Tweede Wereldoorlog, zul je ook de muziek en de citaten van Hitler tegenkomen. Daarom vind ik het mooi dat er ook christenen zijn zoals Dwight Dissels, die vanuit hun christelijke achtergrond hun bijdrage leveren aan dit feest. Ik zie in mijn omgeving dat de meeste mensen niet teruggetrokken worden naar het negatieve, maar vooral heel blij zijn waar ze van bevrijd zijn.
En laten we als christenen ook onze hand in eigen boezem steken: veel zendelingen zijn in het verleden niet netjes te werk te gaan. Gelukkig is het christendom wel over de hele wereld verspreid, wat je over andere religies veel minder kunt zeggen, dus het is niet te claimen voor een bepaalde bevolkingsgroep zoals ‘de witte man.’ Gelukkig niet!”
