Het is #zondag en het is #vakantie. We zitten als gezin in de ‘niks moet en alles mag’-modus. Het is heerlijk ontspannen. Ik geniet ervan om onze kinderen alle vier een eigen invulling van de zeeën vrije tijd te zien vinden. Daarin zie een stuk vrijheid terug; ze doen wat bij hen past.
Daarnet lag ik in de hangmat en las een boek. In dat boek stond een zin, die me raakte. Ik houd van mooi geformuleerde zinnen en woordkunst. Deze zin was anders. Het was de waarheid in deze zin, die me raakte. De zin luidde als volgt: ‘𝘞𝘦𝘵𝘵𝘦𝘯 𝘦𝘯 𝘳𝘦𝘨𝘦𝘭𝘴 𝘻𝘶𝘭𝘭𝘦𝘯 𝘩𝘰𝘰𝘨𝘴𝘵𝘦𝘯𝘴 𝘨𝘦𝘥𝘳𝘢𝘨 𝘣𝘦𝘵𝘦𝘶𝘨𝘦𝘭𝘦𝘯, 𝘮𝘢𝘢𝘳 𝘯𝘰𝘰𝘪𝘵 𝘮𝘦𝘯𝘴𝘦𝘯 𝘷𝘢𝘯 𝘣𝘪𝘯𝘯𝘦𝘯𝘶𝘪𝘵 𝘷𝘦𝘳𝘢𝘯𝘥𝘦𝘳𝘦𝘯.’ en staat in het boek ‘Op zoek naar roeping van God’ van Martin Dol. Dank Martin voor deze woorden!
Lees de zin nog maar eens. Het bracht mijn gedachten naar een oproep die ik zo’n zes week geleden deed. Ik deelde wat gedachten, vroeg om onderwerpen om over te schrijven en stelde de volgende vragen: ‘Welke onderwerpen raken jou? Waar zou jij graag meer over willen weten?’ De zin in het boek lezende bracht één van de reacties in herinnering en wel deze – ik neem de reactie even over: ‘𝘙𝘦𝘭𝘪𝘨𝘪𝘦 𝘦𝘯 𝘙𝘦𝘭𝘢𝘵𝘪𝘦 𝘣𝘪𝘫𝘷𝘰𝘰𝘳𝘣𝘦𝘦𝘭𝘥 𝘣𝘪𝘫 𝘙𝘦𝘭𝘪𝘨𝘪𝘦 𝘻𝘪𝘵 𝘷𝘦𝘦𝘭 𝘵𝘳𝘢𝘥𝘪𝘵𝘪𝘦𝘴 𝘳𝘦𝘨𝘦𝘭𝘴 𝘦𝘯 𝘣𝘪𝘫 𝘙𝘦𝘭𝘢𝘵𝘪𝘦 𝘝𝘦𝘳𝘭𝘢𝘯𝘨𝘦𝘯 𝘦𝘵𝘤.’ Zie je de link en begrijp je waarom ik hier aan moest denken?
Leiders
Religie en regels. Relatie en verlangen. Het ene is extrinsiek. Het andere intrinsiek. Het ene komt van buiten. Het andere komt van binnen. Het ene is moeten. Het andere is willen. Je zou kunnen stellen, dat ze beide tegenover elkaar staan. Ik ben er ook van overtuigd dat dit zo is. Sterker nog: het ene laat niet eens ruimte over voor het andere. Waarom? Relatie is gebaseerd op eigen keuze en biedt vrijheid. Religie beslist voor jou en neemt vrijheid. Je ziet het: Het ene staat tegenover het andere.
In de Bijbel kom je het woord religie niet als zodanig tegen. Wel staat de Bijbel veel voorbeelden van religie of religieus denken. De evangeliën staan er vol mee. Er is één verhaal, wat bovenstaande tegenstellingen onderschrijft. Het is het verhaal van de blindgeborene uit Johannes 9. Het is een lang verhaal, wat zeer de moeite waard is. Het verhaal bevat zoveel lessen, dat je er wel een boek over zou kunnen schrijven. Ik wil een paar dingen delen uit dit verhaal. Het zijn kenmerken van religie en religieus denken.
Jezus genas de man, terwijl hij voorbijliep – Johannes 9:1-7 HTB:
‘𝘑𝘦𝘻𝘶𝘴 𝘭𝘪𝘦𝘱 𝘷𝘦𝘳𝘥𝘦𝘳 𝘦𝘯 𝘻𝘢𝘨 𝘦𝘦𝘯 𝘮𝘢𝘯 𝘥𝘪𝘦 𝘢𝘭 𝘴𝘦𝘥𝘦𝘳𝘵 𝘻𝘪𝘫𝘯 𝘨𝘦𝘣𝘰𝘰𝘳𝘵𝘦 𝘣𝘭𝘪𝘯𝘥 𝘸𝘢𝘴. 𝘡𝘪𝘫𝘯 𝘭𝘦𝘦𝘳𝘭𝘪𝘯𝘨𝘦𝘯 𝘷𝘳𝘰𝘦𝘨𝘦𝘯: ‘𝘔𝘦𝘦𝘴𝘵𝘦𝘳, 𝘩𝘦𝘦𝘧𝘵 𝘥𝘦𝘻𝘦 𝘮𝘢𝘯 𝘻𝘦𝘭𝘧 𝘨𝘦𝘻𝘰𝘯𝘥𝘪𝘨𝘥 𝘰𝘧 𝘪𝘴 𝘩𝘪𝘫 𝘣𝘭𝘪𝘯𝘥 𝘨𝘦𝘣𝘰𝘳𝘦𝘯 𝘥𝘰𝘰𝘳𝘥𝘢𝘵 𝘻𝘪𝘫𝘯 𝘰𝘶𝘥𝘦𝘳𝘴 𝘨𝘦𝘻𝘰𝘯𝘥𝘪𝘨𝘥 𝘩𝘦𝘣𝘣𝘦𝘯?’ ‘𝘕𝘦𝘦,’ 𝘢𝘯𝘵𝘸𝘰𝘰𝘳𝘥𝘥𝘦 𝘑𝘦𝘻𝘶𝘴. ‘𝘏𝘦𝘵 𝘩𝘦𝘦𝘧𝘵 𝘯𝘪𝘦𝘵𝘴 𝘵𝘦 𝘮𝘢𝘬𝘦𝘯 𝘮𝘦𝘵 𝘻𝘪𝘫𝘯 𝘻𝘰𝘯𝘥𝘦𝘯 𝘰𝘧 𝘥𝘪𝘦 𝘷𝘢𝘯 𝘻𝘪𝘫𝘯 𝘰𝘶𝘥𝘦𝘳𝘴. 𝘔𝘢𝘢𝘳 𝘥𝘰𝘰𝘳 𝘩𝘦𝘮 𝘷𝘢𝘯 𝘻𝘪𝘫𝘯 𝘣𝘭𝘪𝘯𝘥𝘩𝘦𝘪𝘥 𝘵𝘦 𝘨𝘦𝘯𝘦𝘻𝘦𝘯, 𝘵𝘰𝘰𝘯𝘵 𝘎𝘰𝘥 𝘻𝘪𝘫𝘯 𝘮𝘢𝘤𝘩𝘵. 𝘡𝘰𝘭𝘢𝘯𝘨 𝘩𝘦𝘵 𝘥𝘢𝘨 𝘪𝘴, 𝘮𝘰𝘦𝘵𝘦𝘯 𝘸𝘪𝘫 𝘥𝘰𝘦𝘯 𝘸𝘢𝘵 𝘎𝘰𝘥 𝘰𝘯𝘴 𝘰𝘱𝘥𝘳𝘢𝘢𝘨𝘵. 𝘈𝘭𝘴 𝘥𝘦 𝘯𝘢𝘤𝘩𝘵 𝘬𝘰𝘮𝘵, 𝘬𝘢𝘯 𝘯𝘪𝘦𝘮𝘢𝘯𝘥 𝘮𝘦𝘦𝘳 𝘪𝘦𝘵𝘴 𝘥𝘰𝘦𝘯. 𝘡𝘰𝘭𝘢𝘯𝘨 𝘐𝘬 𝘪𝘯 𝘥𝘦 𝘸𝘦𝘳𝘦𝘭𝘥 𝘣𝘦𝘯, 𝘣𝘦𝘯 𝘐𝘬 𝘩𝘦𝘵 𝘭𝘪𝘤𝘩𝘵 𝘷𝘢𝘯 𝘥𝘦 𝘸𝘦𝘳𝘦𝘭𝘥.’ 𝘋𝘢𝘢𝘳𝘯𝘢 𝘴𝘱𝘶𝘶𝘨𝘥𝘦 𝘏𝘪𝘫 𝘰𝘱 𝘥𝘦 𝘨𝘳𝘰𝘯𝘥 𝘦𝘯 𝘮𝘢𝘢𝘬𝘵𝘦 𝘮𝘦𝘵 𝘻𝘪𝘫𝘯 𝘴𝘱𝘦𝘦𝘬𝘴𝘦𝘭 𝘸𝘢𝘵 𝘮𝘰𝘥𝘥𝘦𝘳. 𝘋𝘢𝘵 𝘥𝘦𝘦𝘥 𝘏𝘪𝘫 𝘰𝘱 𝘥𝘦 𝘰𝘨𝘦𝘯 𝘷𝘢𝘯 𝘥𝘦 𝘣𝘭𝘪𝘯𝘥𝘦 𝘮𝘢𝘯 𝘦𝘯 𝘻𝘦𝘪: ‘𝘎𝘢 𝘶 𝘸𝘢𝘴𝘴𝘦𝘯 𝘪𝘯 𝘥𝘦 𝘷𝘪𝘫𝘷𝘦𝘳 𝘷𝘢𝘯 𝘚𝘪𝘭𝘰𝘢𝘮.’ 𝘚𝘪𝘭𝘰𝘢𝘮 𝘣𝘦𝘵𝘦𝘬𝘦𝘯𝘵 ‘𝘎𝘦𝘻𝘰𝘯𝘥𝘦𝘯𝘦’. 𝘋𝘦 𝘮𝘢𝘯 𝘨𝘪𝘯𝘨 𝘦𝘳 𝘩𝘦𝘦𝘯 𝘦𝘯 𝘸𝘢𝘴𝘵𝘦 𝘻𝘪𝘤𝘩. 𝘛𝘰𝘦𝘯 𝘩𝘪𝘫 𝘵𝘦𝘳𝘶𝘨𝘬𝘸𝘢𝘮, 𝘬𝘰𝘯 𝘩𝘪𝘫 𝘻𝘪𝘦𝘯.’
De vraag van de leerlingen was ook het gevolg van religieus denken. Religie redeneert vanuit wetten en regels. Overtreed je regels, dan voldoe je niet en volgt oordeel. De ‘er zal wel iemand gezondigd hebben’-gedachte was een religieuze gedachte. Jezus ging hier niet in mee, ontkrachtte de gedachte en bracht vrijheid. De Here Jezus zond de man op pad. De man kon kiezen: Ga ik wel of ga ik niet? Hij besloot, waste zich en werd genezen. De man wist: Dit is niet normaal. Hij kende Jezus nog niet, noemde Hem ‘een profeet’ en mocht Jezus later leren kennen. Het was een begin van een relatie.
Hoe anders was het voor de ouders van deze man en de Joodse leiders. De schriftgeleerden en Farizeeën voelden de ouders aan de tand. Dezen geloofden namelijk niet dat Jezus de man genezen had. Ook vonden ze het meer dan bezwaarlijk dat Jezus dit op sabbat gedaan had. Dan mocht je immers niet werken?
De ouders waren bang – Johannes 9:19-22 HTB:
‘‘𝘐𝘴 𝘥𝘪𝘵 𝘶𝘸 𝘻𝘰𝘰𝘯?’ 𝘷𝘳𝘰𝘦𝘨𝘦𝘯 𝘻𝘪𝘫. ‘𝘐𝘴 𝘩𝘦𝘵 𝘸𝘢𝘢𝘳 𝘥𝘢𝘵 𝘩𝘪𝘫 𝘣𝘭𝘪𝘯𝘥 𝘨𝘦𝘣𝘰𝘳𝘦𝘯 𝘪𝘴? 𝘏𝘰𝘦 𝘬𝘢𝘯 𝘩𝘪𝘫 𝘯𝘶 𝘥𝘢𝘯 𝘻𝘪𝘦𝘯?’ 𝘡𝘪𝘫𝘯 𝘰𝘶𝘥𝘦𝘳𝘴 𝘢𝘯𝘵𝘸𝘰𝘰𝘳𝘥𝘥𝘦𝘯: ‘𝘋𝘪𝘵 𝘪𝘴 𝘰𝘯𝘻𝘦 𝘻𝘰𝘰𝘯 𝘦𝘯 𝘩𝘪𝘫 𝘪𝘴 𝘣𝘭𝘪𝘯𝘥 𝘨𝘦𝘣𝘰𝘳𝘦𝘯. 𝘔𝘢𝘢𝘳 𝘸𝘪𝘫 𝘸𝘦𝘵𝘦𝘯 𝘯𝘪𝘦𝘵 𝘩𝘰𝘦 𝘩𝘦𝘵 𝘬𝘰𝘮𝘵 𝘥𝘢𝘵 𝘩𝘪𝘫 𝘯𝘶 𝘬𝘢𝘯 𝘻𝘪𝘦𝘯. 𝘞𝘪𝘫 𝘸𝘦𝘵𝘦𝘯 𝘰𝘰𝘬 𝘯𝘪𝘦𝘵 𝘸𝘪𝘦 𝘻𝘪𝘫𝘯 𝘰𝘨𝘦𝘯 𝘨𝘦𝘯𝘦𝘻𝘦𝘯 𝘩𝘦𝘦𝘧𝘵. 𝘝𝘳𝘢𝘢𝘨 𝘩𝘦𝘵 𝘩𝘦𝘮 𝘻𝘦𝘭𝘧. 𝘞𝘪𝘦 𝘸𝘦𝘦𝘵 𝘩𝘦𝘵 𝘣𝘦𝘵𝘦𝘳 𝘥𝘢𝘯 𝘩𝘪𝘫? 𝘏𝘪𝘫 𝘪𝘴 𝘰𝘶𝘥 𝘦𝘯 𝘸𝘪𝘫𝘴 𝘨𝘦𝘯𝘰𝘦𝘨.’ 𝘡𝘪𝘫 𝘻𝘦𝘪𝘥𝘦𝘯 𝘥𝘪𝘵 𝘰𝘮𝘥𝘢𝘵 𝘻𝘪𝘫 𝘣𝘢𝘯𝘨 𝘸𝘢𝘳𝘦𝘯 𝘷𝘰𝘰𝘳 𝘥𝘦 𝘑𝘰𝘰𝘥𝘴𝘦 𝘭𝘦𝘪𝘥𝘦𝘳𝘴. 𝘞𝘢𝘯𝘵 𝘥𝘪𝘦 𝘩𝘢𝘥𝘥𝘦𝘯 𝘣𝘦𝘴𝘭𝘰𝘵𝘦𝘯 𝘥𝘢𝘵 𝘪𝘦𝘥𝘦𝘳 𝘥𝘪𝘦 𝘦𝘳𝘬𝘦𝘯𝘥𝘦 𝘥𝘢𝘵 𝘑𝘦𝘻𝘶𝘴 𝘥𝘦 𝘊𝘩𝘳𝘪𝘴𝘵𝘶𝘴 𝘸𝘢𝘴, 𝘯𝘪𝘦𝘵 𝘮𝘦𝘦𝘳 𝘪𝘯 𝘥𝘦 𝘴𝘺𝘯𝘢𝘨𝘰𝘨𝘦 𝘮𝘰𝘤𝘩𝘵 𝘬𝘰𝘮𝘦𝘯.’
Jezus
De angst van de ouders is het gevolg van religie en religieus denken. Het ging niet langer over het grote wonder of de verkregen vrijheid… de vorm en de regels was inmiddels belangrijker geworden. Nergens lees je dat de ouders blij waren. Ze waren bang. Bang voor wat anderen van hen zouden vinden. Bang om niet goed genoeg te zijn. Bang voor oordeel.
De blindgeboren en nu ziende man wordt opnieuw ondervraagd door de Joodse leiders. Ze stelden vragen. De man antwoordde en stelde wedervragen. In reactie daarop werd de man de synagoge uitgegooid, want ze wilden dit niet horen. Hij was niet langer welkom in hun zicht, in hun denken en hun religie. Ook dit is een gevolg van religieus denken: Religieuze mensen zitten vast in eigen denken, zijn heel erg overtuigd van eigen gelijk en niet bereid te luisteren.
Op het moment dat de man de synagoge is uitgegooid, zoekt Jezus de man op – Johannes 9:35-39 HTB:
‘𝘑𝘦𝘻𝘶𝘴 𝘩𝘰𝘰𝘳𝘥𝘦 𝘸𝘢𝘵 𝘦𝘳 𝘮𝘦𝘵 𝘥𝘦 𝘮𝘢𝘯 𝘨𝘦𝘣𝘦𝘶𝘳𝘥 𝘸𝘢𝘴. 𝘏𝘪𝘫 𝘻𝘰𝘤𝘩𝘵 𝘩𝘦𝘮 𝘰𝘱 𝘦𝘯 𝘷𝘳𝘰𝘦𝘨: ‘𝘎𝘦𝘭𝘰𝘰𝘧𝘵 𝘶 𝘪𝘯 𝘥𝘦 𝘔𝘦𝘯𝘴𝘦𝘯𝘻𝘰𝘰𝘯?’ 𝘋𝘦 𝘮𝘢𝘯 𝘢𝘯𝘵𝘸𝘰𝘰𝘳𝘥𝘥𝘦: ‘𝘐𝘬 𝘸𝘦𝘦𝘵 𝘯𝘪𝘦𝘵 𝘸𝘪𝘦 𝘥𝘢𝘵 𝘪𝘴, 𝘏𝘦𝘳𝘦. 𝘈𝘯𝘥𝘦𝘳𝘴 𝘻𝘰𝘶 𝘪𝘬 𝘪𝘯 𝘏𝘦𝘮 𝘨𝘦𝘭𝘰𝘷𝘦𝘯.’ ‘𝘐𝘬 𝘣𝘦𝘯 𝘩𝘦𝘵,’ 𝘢𝘯𝘵𝘸𝘰𝘰𝘳𝘥𝘥𝘦 𝘑𝘦𝘻𝘶𝘴. ‘𝘑𝘢, 𝘏𝘦𝘳𝘦,’ 𝘻𝘦𝘪 𝘥𝘦 𝘮𝘢𝘯, ‘𝘪𝘬 𝘨𝘦𝘭𝘰𝘰𝘧.’ 𝘌𝘯 𝘩𝘪𝘫 𝘬𝘯𝘪𝘦𝘭𝘥𝘦 𝘷𝘰𝘰𝘳 𝘑𝘦𝘻𝘶𝘴 𝘯𝘦𝘦𝘳. 𝘑𝘦𝘻𝘶𝘴 𝘻𝘦𝘪: ‘𝘐𝘬 𝘣𝘦𝘯 𝘵𝘰𝘵 𝘦𝘦𝘯 𝘰𝘰𝘳𝘥𝘦𝘦𝘭 𝘪𝘯 𝘥𝘦𝘻𝘦 𝘸𝘦𝘳𝘦𝘭𝘥 𝘨𝘦𝘬𝘰𝘮𝘦𝘯: 𝘥𝘦 𝘣𝘭𝘪𝘯𝘥𝘦𝘯 𝘻𝘶𝘭𝘭𝘦𝘯 𝘻𝘪𝘦𝘯 𝘦𝘯 𝘥𝘦 𝘻𝘪𝘦𝘯𝘥𝘦𝘯 𝘻𝘶𝘭𝘭𝘦𝘯 𝘣𝘭𝘪𝘯𝘥 𝘸𝘰𝘳𝘥𝘦𝘯.’’
Hiervoor heb ik een aantal kenmerken religie en religieus denken (of de gevolgen daarvan) uitgewerkt: 1) Denken vanuit wetten en regels; 2) Denken vanuit oordeel; 3) Vorm, kaders en structuur zijn belangrijk; 4) Handelen vanuit angst (voor oordeel) en 5) Vastzitten in eigen denken, heel erg overtuigd zijn van eigen gelijk en niet bereid te luisteren. Herken je één of meerdere kenmerken? Dan heb je waarschijnlijk te maken met religie en religieus denken.
Jezus verbond zich niet aan religieuze mensen, aan mensen die het meenden te weten. Jezus zocht de mensen, die het niet wisten. Jezus had het vaak aan de stok met religieuze mensen; Hij wees ze vaak op hun hooghartige houding. Zij meenden te zien, maar waren (geestelijk) blind. Religie maakt geestelijk blind.
Jezus maakte zich bekend. Hij verbond zich aan die ene man. Het was het begin van relatie én aanbidding. De man geloofde en knielde. Dit waren keuzes. Het was vrijwillig. De man moest niet, maar wilde. Hij handelde uit verlangen. Jezus zoekt nog steeds zulke mensen. Hij zoekt ze op, maakt zich bekend en begint relatie. Daarin geldt: 𝗡𝗶𝗸𝘀 𝗺𝗼𝗲𝘁, 𝗮𝗹𝗹𝗲𝘀 𝗺𝗮𝗴! Want: 𝗝𝗲𝘇𝘂𝘀 𝗺𝗮𝗮𝗸𝘁 𝘃𝗿𝗶𝗷!
Zegen!
Tim Meijer
Tim is man, vader, ondernemer, schrijver en spreker. Tim (1982) is getrouwd met Harmanna en vader van vier kinderen. Hij geeft samen met twee partners leiding aan drie bedrijven. Wekelijks deelt hij zijn gedachten en doet daarbij de Bijbel open. Op dit moment schrijft hij aan zijn eerste boek.