150 voorgangers wil CU-politicus Don Ceder op 9 oktober verzamelen in het Tweede Kamergebouw in Den Haag (‘Op elke stoel één’), en het zit bijna vol. De insteek: kijken hoe de overheid kerken beter kan bijstaan, en vice versa. Een van de deelnemers die enthousiast is, is Opwekking-directeur Ruben Flach. Hij vertelt: “Ik merk dat het taboe lijkt om als kerken over politiek te praten, maar dan gaan we voorbij aan het feit dat de God van de Bijbel veel mensen gebruikte in de politiek. Over Esther werd zelfs gezegd dat ze geboren was ‘voor een tijd als deze’, durven wij dat nog over onze broers en zussen in de politiek te zeggen?” In dit artikel vertelt Flach over wat hij van de bijeenkomst verwacht en waarom het juist nu urgent is.
Het initiatief van Don Ceder is een herhaling van een bijeenkomst die op kleinere schaal in februari 2023 werd gehouden. Maar nu zal het breder opgezet worden. Belangrijk, vindt Ruben Flach. “Het is een uniek moment nu. Niet alleen omdat er verkiezingen aankomen, maar ook omdat er grote politieke verschuivingen aan zitten te komen. Ik merk dat binnen de kerk veel mensen te weinig strategisch nadenken over politiek en welke kant het land op gaat, mede omdat politiek beladen is.
Ik word er enthousiast van om gesprekken met elkaar te voeren, politici te bevragen, maar ook te supporten. Er doen zich allerlei krachten voor in de politiek en deze uitnodiging van Ceder is een kans om samen betrokken te zijn bij de besluitvorming in Nederland.”
Zijn er politieke thema’s die wat u betreft urgent zijn om als kerken een vuist in te maken?
“Ik denk dat dat tal van thema’s zijn. Een hele belangrijke is godsdienstvrijheid. Dat is een thema dat best onder druk staat. Welke keuzes mag je nog maken op basis van je geloof of vanuit bijbels perspectief? Dan gaat het er niet eens om wat voor standpunt je hebt, maar hebben we wettelijk nog wel de vrijheid om afwijkende opvattingen te hebben? Dat is een belangrijke.
Een ander belangrijk thema is zorg en het sociale domein. Daar zouden we ook een vuist in kunnen maken. Er is een groot tekort aan medewerkers in de zorg, terwijl de kerk hier graag meer in wil betekenen. Hoe kan de overheid meer ruimte hiervoor maken of het financieel faciliteren?
Ik heb een aantal jaar geleden in Rotterdam in de zorg gewerkt. Daar is toen een onderzoek gedaan naar de opbrengst van het vrijwilligerswerk van kerken. Dat loopt echt in de miljoenen. Kerken zouden daar veel meer in kunnen betekenen.”
In hoeverre is de overheid wantrouwend naar kerken om nauw samen te werken – en zou daarin iets overwonnen moeten worden?
“Zeker, het vraagt wel een mate van georganiseerd zijn. Zorg is best complex, dus krachten bundelen is belangrijk daarin.”
Hoe zou zo’n meeting van maandag daar iets in kunnen verbeteren?
“Ik denk dat het allerbelangrijkste is om elkaar te leren kennen. Kerkleiders kunnen veel leren als ze horen hoe het werkt in de politiek. Hoe ziet onderhandelen eruit? Christenen in de politiek kan tot veel onbegrip leiden, en dat begrijp ik ook. Maar het politieke spel moet je wel begrijpen. Hoe zit het met wat je krijgt en wat je inlevert? Als je nergens in meepraat vanwege je principes, ben je ook snel uitgerangeerd. Als je elkaar leert kennen, kweekt dat ook meer begrip voor elkaars keuzes. Zo kun je elkaar goed ondersteunen.”
Is zo’n initiatief als die van de ChristenUnie nieuw?
“Niet per se, toen ik in het bestuur van de VPE zat hadden we ook altijd contact met de politiek. Ik denk wel dat het plaatje verandert. Nu is alles open, vroeger was er minder kennis van wat er in Den Haag zich afspeelde.
De situatie is ook heel anders. Er komt een nieuw kabinet, een nieuwe premier, veel Kamerleden vertrekken. Heel veel dingen gaan er anders uitzien. Wat betekent dat? En wat zou het betekenen als we als kerk massaal op christenen zouden stemmen? We hebben met de migrantenchristenen erbij meer dan een miljoen christenen in Nederland met stemrecht. Dat zijn samen aardig wat zetels.”
Don Ceder sprak in het interview met ons over knellende wetgeving vanuit de overheid, die geloofsgemeenschappen ook vaak dwars zitten. Hebt u daar als directeur van Opwekking ook mee te maken gehad?
“Niet zozeer vanuit Opwekking, maar wel vanuit onze betrokkenheid bij kerken. Het hele vergunningsstelsel en bestemmingsplan is zo strak gemaakt, dat het bijna onmogelijk is om ergens nog een kerk neer te zetten. Je ziet dat de kerk en de staat op geen enkele manier verbonden zijn, maar ook niet per se ruimte voor elkaar maken. Al helemaal in Amsterdam zie je dat – waar Don ook betrokken is. Migrantenkerken worden makkelijk uit hun gebouw gezet als er een ander bestemmingsplan komt.
Ik snap dat ongelovigen de geestelijke meerwaarde van een kerk niet begrijpen, maar het sociale aspect, zoals de verbinding, de saamhorigheid, het opvangen van elkaar, daar wordt te makkelijk aan voorbijgegaan. Als de kerk er niet is, heeft de overheid echt een probleem. Juist door samen op te trekken als kerken, kunnen we onze stem hierin duidelijk laten horen én kunnen we in overleg inzicht krijgen wat redelijke oplossingen zijn.”
Wat is het belang ervan om via geestvervulde christenen ingang te hebben in de politiek (ook al hebben veel mensen misschien een negatief beeld van dergelijke partijen)
“Het is fijn dat politici als Don Ceder heel toegankelijk zijn. Ze zijn vertegenwoordigers van het volk en dat kan alleen als je in verbinding staat. Dat maakt hij waar. Bij Gert-Jan Segers hadden we deze ervaring ook. Natuurlijk hebben mensen een bepaald beeld van politici en compromissen die ze sluiten. Maar achter de schermen gebeurt een heleboel wat je vanuit je eigen huis niet meekrijgt.
Ik merk dat het taboe lijkt om als kerken betrokken te zijn bij politiek, maar dan gaan we er makkelijk aan voorbij dat de God van de Bijbel veel mensen in de politiek gebruikte. Esther, Nehemia, Daniël, Jozef. Er zijn zoveel voorbeeld bijbelpersonages die een rol hadden in de regering en de overheid. Durven wij in deze tijd nog te zeggen dat ze ‘geboren zijn voor een tijd als deze?’”
Politiek kan snel gevoelig liggen, meningen liggen op veel thema’s uiteen. Hoe ‘manage’ je dat goed in zulke bijeenkomsten?
“Ik vind het mooi als alles bespreekbaar is, ook de beladen thema’s. Je hoeft het niet over alles eens te zijn. In de Eerste Kamer of de Tweede Kamer zijn ook spanningen, maar dat moet geen struikelblok zijn. Ik vind het mooi om te kijken hoe we de politiek kunnen steunen.
Ik kan me niet heugen dat er in de nieuwsbrief van de ChristenUnie gebedspunten stonden, maar dat zou wel mooi zijn. Dit initiatief is komt vanuit de ChristenUnie, maar in het vervolg is het mooi om ook de SGP en andere christenen uit de Tweede Kamer erbij te betrekken. Ik heb begrepen dat zelfs het grootste deel van de partijen in hun beginselprogramma hebben staan dat ze ‘werken vanuit christelijke levensvisie’. Dat is mooi!”
Is politiek wellicht nog interessant voor uw leven ná Opwekking?
“Niet politiek, maar wel landelijk mensen bij elkaar te brengen, bijvoorbeeld rondom initiatieven als deze.”
Klik hier om je n.a.v. de boodschap van Ruben Flach en Don Ceder op te geven.