Vandaag een mooi gesprek met psycholoog Iris van der Steen over iets wat we allemaal liever niet doen, maar een échte must is als je succes wil ervaren in je leven… We gaan het hebben over: Falen. (En over succes dus ;)) Iris is psycholoog die millennials helpt bij stress, perfectionisme en burn-out klachten. Ze is razend populair op LinkedIn, waar ze vorig jaar de titel ‘LinkedInTopVoice’ kreeg, met haar pakkende en kwetsbare blogs over burn-out, stress en tips voor een gemakkelijker leven.
Tekst: Stella Baars
Over dat fijne ding: succes
Wie wil het niet? Een mooi huis, een royale auto, een fijne partner én nooit meer twijfelen. Het leven lacht je toe. Je hebt precies dátgene wat je altijd al wilde. Je voelt je heerlijk. Volkomen. En vooral: Erg succesvol.
Terwijl deze dagdroom nog even in mijn hoofd rondzoemt, roept de stem van Iris mij (Stella) tot de orde.
Iris: “Succes is heel subjectief. Wat succes is voor de één, is dat niet voor de ander.”
Stella: Ik slik, “oké, dus niet iederéén wil dit??
Maar iedereen wil toch wel succesvol zijn?”
Wat is succes dan? En waarom willen we het?
I: “Mensen willen succes omdat ze bepaalde omstandigheden koppelen aan succes. Ze denken: ‘als ik succesvol ben, dan ben ik gelukkig, dan waarderen mensen mij’.
Maar zo werkt het dus niet helemaal. De diepere waarden die voor mensen belangrijk zijn lijken vaak toch niet vanzelfsprekend te zijn met het behalen van je succes.”
“De vraag is dus is eerder: wat is voor jou als persoon succes? Wat is belangrijk in jouw leven, wat zijn jouw waarden, en onder welke voorwaarden wil jij je leven leven?
Voor de één kan dit zijn: zich hogerop werken in een bedrijf met een bepaald salaris. Maar voor de ander is dat om mentaal gezond te zijn.”
S: “Goed, de waarden en doelen van mensen, dus het beoogde succes, loopt uiteen. Maar hoe kunnen we nu snel succes boeken in ons leven, op welk vlak dan ook? Want dat is wat we willen, toch?”
De weg ernaar toe is belangrijk
I: “Ik zou altijd adviseren om te kijken hoe je de weg ergens naartoe succesvol kunt maken. Dus welke manier van leven is voor jou succesvol? In plaats van dat het succesvol is wanneer je iets bereikt.”
S: “Oké…”
I: “We hebben niet alle uitkomsten in ons leven in de hand, we kunnen het wellicht alleen sturen. Wanneer je álles van een bepaalde uitkomst af laat hangen – en ook je geluk daarop baseert – geef je dus eigenlijk je geluk uit handen.”
“Wanneer je álles van een bepaalde uitkomst af laat hangen – en ook je geluk daarop baseert – geef je dus eigenlijk je geluk uit handen.” – Iris van der Steen, millennial psycholoog
S: “Tja, daar zeg je wat. Ik heb succes een lange tijd als uitkomst benaderd. Altijd bezig om een doel te bereiken. En als die was bereikt, vergat ik vaak te genieten van de uitkomst! Of ik vierde het wel, maar het succesgevoel verdween al gauw. Ik leer nu steeds meer van de weg ernaartoe te genieten, al blijf ik het overwinningsgevoel dat komt kijken bij het behalen van een doel nodig hebben om door te gaan en te groeien. Maar ook merk ik dat alleen naar doelen toewerken, zonder te genieten, geen fijne manier van leven is. Ik probeer nu vaker stil te staan bij de kleine stapjes die ik heb gezet en me daarover te verheugen. En dat geeft al voldoening.
Maar goed, genoeg hierover. De belangrijkste vraag van dit interview is denk ik de koppeling tussen falen en succes. Succes is leuk, maar dus niet mogelijk zonder falen, althans, zo is de stelling.”
Waarom falen noodzakelijk is voor succes
S: “Iris, waarom moeten we falen?”
I: “Stel je maar eens een kind voor dat wil leren lopen maar hierbij niet mag vallen. Dat gaat dus niet.”
S: “Ja, maar ik zou liever hebben dat ik nooit zou hoeven vallen. En ik denk dat veel lezers het met mij eens zijn. Dan hoef je je ook niet te schamen, jezelf af te kloppen en weer op te staan. Ik weet inmiddels dat ik móet vallen om te leren en te groeien, maar voorkomen zou zo fijn zijn…”
I: “Natuurlijk is falen ongemakkelijker. Het is makkelijker om dírect in alles te slagen, en zo geen onzekerheid of weerstand te ervaren, of naar jezelf te hoeven kijken. Maar het is wel noodzakelijk om vooruit te komen in je leven.”
S: “Dat is dan helder. Tja, ik heb zelf regelmatig last gehad van faalangst, en het wil bij nieuwe dingen nog wel eens de kop opsteken. Dus ik ben heel erg benieuwd naar: Welk type mens heeft het meeste moeite met falen?”
Welk type mens heeft de meeste moeite met falen?
I: “Faalangst komt vaker voor bij mensen die hoger scoren op de persoonlijkheidskenmerk neuroticisme [een tendens tot emotionele instabiliteit, red.]. Iemand is dan vatbaarder voor negatieve emoties, waaronder angst en stress. Je maakt je eerder zorgen en bent sneller bang om fouten te maken. Daarnaast zie je dat faalangst vaak samenhangt met perfectionisme en onzekerheid. Ze versterken elkaar eigenlijk.”
S: “Maar goed, ik kan weten, dat mensen met faalangst ook zéker vooruit willen in het leven, alleen dat het je vaak zo moeilijk wordt gemaakt, juist door die angst die je tegenhoudt. Hoe kunnen we dan leren om toch te gaan falen?”
Zo leer je falen
I: “Allereerst is het belangrijk je af te vragen wanneer je faalt. Is dat wanneer je een fout maakt? Wanneer je niet die ene baan krijgt of een studie niet haalt?”
“Waarom faal je dan? Is dat omdat iets niet direct lukt?” [hier herken ik mijzelf in, red.]
“Je kunt je afvragen of dat echt falen is. Of is iets gewoon niet gegaan zoals je verwacht had en kun je er dus iets van leren?”
“Om te leren omgaan met falen moet je dus kijken naar hoe realistisch je verwachting is. In mijn trajecten probeer ik mensen anders te leren kijken naar falen.”
Hoe we meer kunnen gaan falen… (en dus dat felbegeerde succes kunnen behalen) – de tips!
#1 Zie falen als iets noodzakelijks
I: “Wanneer je het falen meer als iets noodzakelijks gaat zien om te leren – en dus je gedachten erover aanpast – kunnen ook de gevoelens van angst veranderen.”
#2 Doen
I: “Een tweede onderdeel is: doen. In kleine stappen in actie komen en ontdekken of dat falen daadwerkelijk zo desastreus is als je verwacht.”
#3 Aanvaard enige spanning
I: “Tenslotte is het ook belangrijk om een bepaalde mate van onzekerheid en spanning te kunnen aanvaarden. Mag je van jezelf dingen spannend vinden en er onzeker over zijn?”
“Als je al deze drie onderdelen combineert zal je merken dat de faalangst verder zal afnemen, al is het soms heel lastig om dit helemaal alleen te doen. Je probeert immers met hetzelfde hoofd dat de angst produceert ook de angst te verminderen.
Het kan daarom heel zinvol zijn om een coach of psycholoog je hierbij te laten helpen en je zo tot andere inzichten te laten komen.” Aldus, Iris van der Steen.
***
S: En hiermee komen we alweer aan het einde van het interview, wow, wat een gave inzichten, vind je niet? Succes is dus voor iedereen wat anders. En het is dus belangrijk dat je niet alleen geniet van het daadwerkelijk behaalde succes, maar ook vooral blijft genieten van de weg ernaar toe. En dat je succes dus niet alleen koppelt aan het te behalen resultaat, omdat de weg (de omstandigheden) nog wel eens kunnen veranderen. De reis, het avontuur, is wat het mooi maakt. En oh ja, dat je onderweg onderuit gaat, dat is onvermijdelijk. Onvermijdelijk voor als je vooruit wilt komen… 🙂
Iris, ik wil je heel hartelijk danken voor je waardevolle bijdrage!
Ik hoop dat je als lezer er echt wat aan hebt. Laat je hieronder even een reactie achter als je het een fijn interview vond?
Liefs,
Stella
P.S. Leven vanuit wat jij belangrijk vindt en persoonlijke successen behalen… zou je dat niet willen? Dingen doen vanuit wie je bent, vanuit jouw hart, jouw dromen, met jouw unieke gaven en talenten. Klinkt dat niet heerlijk? Ja? Onmogelijk (omdat faalangst je in de weg zit?)? Nee. Kijk maar eens hier.
Nogmaals: Liefs, Stella 🙂