Waar gevangenen in Nederland recht hebben op geestelijke begeleiding, is dit in gevangenissen in het buitenland niet altijd goed geregeld. Vincent van Vliet (42 jaar) is directeur van Stichting Antwoord, een stichting die omziet naar gevangenen in Oost-Europa en Afrika en die dit jaar haar 50ste jubileum viert. Vincent: “Veel mensen draaien hun hoofd van gevangenen af, omdat het hun verdiende loon is dat ze daar zitten. Juist als christenen wél naar deze mensen omzien, heeft dat veel impact.”
In de gevangenissen zelf is veel gebrokenheid. De gevangenissen in Afrika zijn overvol en in Oost-Europa is het s ‘winters vaak ijskoud. De gevangenen ervaren vaak sterk het gemis van hun familie. In de meeste gevangenissen krijgen de gevangenen een gevangenistenue en soms wordt hun haar afgeschoren. “Ze zijn niets meer en hebben vaak het gevoel dat ze door de buitenwereld vergeten worden.” Hun leven wordt stilgezet, velen voelen zich mislukt en depressief.
Wat is belangrijk in deze omstandigheden?
“Een van de landen waarin we werken, is Hongarije. In de gevangenis waar we werken zitten veel jongens uit de Roma-gemeenschap. De meesten van hen zijn geboren in armoede en groeiden liefdeloos op. Vind maar een manier om daaruit te komen.” De jongens gaan bijna als vanzelf aan de drugs om te ‘ontsnappen’ aan hun dagelijkse realiteit; uiteindelijk gaan ze stelen om alles te kunnen betalen en belanden ze in de criminaliteit. “In de gevangenis kijken we met deze jongens terug naar het verleden en werken we aan een nieuwe en betere toekomst.”
Een probleem van de gevangenissen in Oost-Europa en Afrika is het grote recidief. “Mensen komen vaak een tweede of een derde keer in de gevangenis na een nieuw vergrijp.” Een van de manieren waarop we dit proberen te voorkomen is om gevangenen te confronteren met de impact van hun daad op de maatschappij. In deze hersteltrainingen brengen we daders in contact met slachtoffers. Zo helpen we gevangenen tot het besef te komen dat het anders moet. “Daarnaast begeleiden we veel gevangenen die vrijkomen bij hun re-integratie.” De lokale kerk heeft hierbij een actieve rol.
“Zonder te bagatelliseren wat mensen hebben gedaan, wil ik graag iets voor hen betekenen.”
Het verhaal van Pete
Antwoord werkt in haar projecten veel met ex-gevangenen als vrijwilligers en projectleiders. “Zij spreken de taal van mensen in de gevangenis.” Pete in Kenia is een van die projectleiders. Hij heeft een bijzonder verhaal: “Nadat zijn vrouw was vermoord, werd hij onterecht als schuldige aangewezen door een familielid. Door het kromme rechtssysteem werd hij ter dood veroordeeld en kwam hij in de dodencel terecht.” Ondanks het onrecht dat hem werd aangedaan, bad Pete of God het werk van zijn handen daar zou zegenen. “Hij wilde God dienen, ook in de gevangenis.” Pete mocht tijdens zijn detentie vele bijzondere dingen meemaken. Zo was er een hongersnood in Kenia. “Kinderen kwamen om van de honger, terwijl in de gevangenis drie keer per dag een goede maaltijd werd uitgedeeld.” Vanuit bewogenheid overtuigde hij medegevangenen om een deel van hun eten en bewakers om een deel van hun salaris af te staan voor kinderen in nood. Zo konden ze vanuit de gevangenis anderen helpen. Na 18 jaar gevangen gezeten te hebben kreeg Pete een presidentieel pardon. Hij is vrij en werkt hij als projectleider in de gevangenissen in Kenia. “Afgelopen jaar mochten we 20.000 christelijke boeken en Bijbels naar Kenia sturen: Iedere gevangene die dat wil, krijgt er een.”
Lees verder onder de foto.
Met open armen ontvangen
In veel gevangenissen worden de partners en de lokale kerken, met wie Stichting Antwoord samenwerkt, met open armen ontvangen. Ze krijgen een plek voor samenkomsten en soms zijn er zelfs muziekinstrumenten waarmee ze aanbidding kunnen leiden, of is er ruimte gemaakt voor een klein bibliotheekje met christelijke boeken.” Het werk is niet zonder vrucht, vertelt Vincent. “Er vinden regelmatig doopdiensten plaats, dat gebeurt dan in een opblaasbadje of een oud olievat.” De stichting bereikt jaarlijks circa 17.500 gevangenen. “Jezus roept ons om ook naar gevangenen om te zien. Zonder te bagatelliseren wat mensen hebben gedaan, wil ik graag iets voor hen betekenen.”
Ontdek meer over het werk van Antwoord via hun website.