Is jou wel eens onrecht aangedaan? Dat je écht oneerlijk werd behandeld? Ik noem een paar voorbeelden: Je wordt beschuldigd van iets wat je niet hebt gedaan. Je krijgt niet wat je is beloofd of wat is afgesproken. Je wordt bedrogen of oneerlijk behandeld. De lijst kan nog veel langer worden gemaakt.
Dit zijn allemaal voorbeelden van persoonlijk onrecht. Van onrecht dat jou is of kan worden aangedaan. Er zijn natuurlijk veel grotere voorbeelden van onrecht in de wereld om ons heen, dat snap ik ook. Misschien kunnen we het daar later nog eens over hebben.
Nu gaat het om persoonlijk onrecht. Ik maakte het afgelopen week mee. Het ging als volgt: We kochten een klein zeilbootje via Marktplaats. Bericht gestuurd. Telefonisch afspraken gemaakt.
Via WhatsApp verder bevestigd. We hadden een deal! Nog geen anderhalf uur later kregen we een bericht: De verkoper had het bootje verkocht aan iemand anders.
Ik weet niet hoe jij gehandeld zou hebben, maar ik was echt boos, teleurgesteld en verontwaardigd. Hoe kun je zoiets nou doen!? En erger nog: Hoe kun je het goed praten – want dat deed de verkoper – en zeggen dat er geen afspraak was? Het voelde oneerlijk. Het deugde niet. Het was onrecht.
Onrecht
En ik? Wat gebeurde er met mij? Ik werd geconfronteerd met mijn eigen rechtvaardigheidsgevoel. Ik herken het bij mezelf. In Huize Meijer kennen we het ook. We herkennen het bij onze kinderen. Het is iets moois, vind ik. Het is een strijdvaardig gevoel; je trekt ten strijde tegen onrecht, want het klopt niet. Je kunt het gewoonweg niet verdragen. Noor, onze oudste dochter van bijna 16 noemde gisteravond nog een mooi en herkenbaar voorbeeld: Als Noor advocaat zou zijn, zou ze mensen die het niet kunnen betalen willen verdedigen. Want Noor kan niet tegen onrecht. Maar… helpt het ook? Helpt het als je boos, teleurgesteld en verontwaardigd bent? Als je rechtvaardigheidsgevoel in werking treedt? Ik las online dat er zelfs speciale trainingen zijn of hulp bij een te sterk rechtvaardigheidsgevoel is. Je kunt er dus echt last van hebben. Dat liet me wel een poosje nadenken. Hoe kun je daar nou te veel van hebben? Hoe kun je nu een beetje tegen onrecht zijn? Ik weet het niet.
Nu was mijn situatie eentje van persoonlijk onrecht. Er is natuurlijk veel meer en veel groter onrecht in de wereld. Nogmaals: daar ben ik me echt meer dan bewust van. Ook daarvoor staan mensen ‘in de fik’. Die strijden in vluchtelingenkampen, halen drenkelingen van zee of brengen toekomstperspectief waar niets is. Prachtige initiatieven.
Het is een interessant thema, merk ik. Het laat me niet meer los. Ik moet denken aan Petrus, die ook eenzelfde rechtvaardigheidsgevoel had. Die opstond toen Jezus onrecht aangedaan zou worden. Petrus stond ook ‘in de fik’ als het ging om onrecht, maar Jezus liet het niet toe.
Recht
Jezus stond het niet toe. Jezus zelf had ook een sterk rechtvaardigheidsgevoel. Jezus, de Zoon van God. God is rechtvaardig. Hij is eerlijk, onpartijdig en kent als geen ander het verschil tussen goed en kwaad. Hij is ‘vaardig in recht doen’, zoals Harmanna het omschrijft, als ik haar naar haar uitleg van het woord rechtvaardig vraag. Mijn held Mozes omschreef het in zijn lied als volgt – Deuteronomium 32:4 HTB:
‘Hij is de Rots, zijn daden zijn volmaakt. Alles wat Hij doet, is rechtvaardig en goed. Hij is God, een God die trouw is, zonder bedrog, Hij is de Rechtvaardige.’
Jezus stond het niet toe. Jezus kwam niet in opstand tegen persoonlijk onrecht. In tegendeel. Jezus koos ervoor om onrecht te ondergaan. Hij accepteerde het om slecht behandeld te worden. Kun jij je het voorstellen? Zo behandeld te worden na alles wat Hij (voor de mensen) had gedaan?
Petrus begreep het eerst niet. Hij begreep het niet, toen hij Jezus corrigeerde (Mattheüs 16). Hij begreep het niet, toen hij Jezus niet fysiek kon volgen (Johannes 13). Hij begreep het niet, toen hij slaaf Malchus zijn oor afhakte (Johannes 18). Petrus stond ‘in de fik’ en wilde Jezus beschermen, Hem volgen en strijden tegen onrecht. Later keek hij heel anders naar deze gebeurtenissen. Toen begreep hij waarom Jezus het niet toestond.
Jezus koos ervoor het onrecht te verdragen. Hij deed dit voor jou en voor mij. Als rechtvaardige! Als dé personificatie van rechtvaardigheid! Hij deed dit om onze zonden te dragen, zodat wij bij God zouden kunnen komen. Hij deed dit om ons bij God te brengen – 1 Petrus 3:18a HSV:
‘Want ook Christus heeft eenmaal voor de zondengeleden, Hij, Die rechtvaardig was, vooronrechtvaardigen, opdat Hij ons tot God zou brengen. …’
Jezus leed als Rechtvaardige. Hij koos er zelf voor en liet ons een ongekend groot Voorbeeld na, als het gaat om het verdragen van onrecht. En echt, dan is zo’n oneerlijke verkoper en het niet nakomen van gemaakte afspraken peanuts – zoals dat heet. Petrus schrijft er het volgende over – 1 Petrus 2:21-24 HSV:
‘Want hiertoe bent u geroepen, omdat ook Christus voorons geleden heeft; Hij laat ons zo een voorbeeld na,opdat u Zijn voetsporen zou navolgen; Hij, Die geenzonde gedaan heeft en in Wiens mond geen bedroggevonden is; Die, toen Hij uitgescholden werd, nietterugschold, en toen Hij leed, niet dreigde, maar hetovergaf aan Hem Die rechtvaardig oordeelt; Die Zelfonze zonden in Zijn lichaam gedragen heeft op het hout,opdat wij, voor de zonden dood, voor de gerechtigheidzouden leven. Door Zijn striemen bent u genezen.’
Weet je wat Petrus’ inleidende tekst was bij het voorbeeld van Jezus? Petrus schreef dit:
‘… Maar als u goed doet en dan geduldighet onrecht verdraagt dat u wordt aangedaan, zult u de genadevan God ervaren.’
Wat had Petrus veel geleerd van het Voorbeeld Jezus. Hij doorgrondde het grote werk, dat Jezus had volbracht. Tegelijkertijd leerde hij iets over zijn eigen sterke rechtvaardigheidsgevoel: het jou aangedane onrecht mag je geduldig verdragen. Zo! Dat is nog eens een opdracht!
Les
En ik? Nu snap ik, dat mijn sterke rechtvaardigheidsgevoel mij in de weg kan zitten. En dan bedoel ik niet zoals die trainingen bedoelen. Die schrijven dat je stress ervaart inzake onrecht, te fel reageert, te fanatiek opkomt tegen onrecht en onredelijk bent. Nee, ik bedoel meer dat ik minder op het Voorbeeld van de Here Jezus lijk, als mijn rechtvaardigheidsgevoel mij ‘in de fik’ zet. Jezus verdroeg alle onrecht en liet het over God, die rechtvaardig oordeelt. Dát zou ik meer moeten doen!
Oh ja, nog even over het bootje: De koop ging niet door. Toen mijn boosheid gezakt was, heb ik een andere les die Petrus van Jezus leerde in de praktijk gebracht: vergeving. Dit deed ik door de verkoper te vergeven en dat ook vertellen via een bericht. Kreeg ik daarmee het bootje alsnog? Nee. Wel ervoer ik rust en laat ik het over aan God. Hij is de enige, Die rechtvaardig oordeelt.
Zegen!
Tim Meijer
Tim is man, vader, ondernemer, schrijver en spreker. Tim (1982) is getrouwd met Harmanna en vader van vier kinderen. Hij geeft samen met twee partners leiding aan drie bedrijven. Daarnaast schrijft en spreekt hij graag. Wekelijks deelt hij zijn gedachten en doet daarbij de Bijbel open. Op dit moment schrijft hij aan zijn eerste boek.