Afgelopen zondag was een historische dag voor onze kerk in meerdere opzichten. Sowieso zijn de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt en de Nederlands Gereformeerde Kerk al gefuseerd en heten nu Nederlandse Gereformeerde Kerken. Mijn grootvader was dominee en is om vage redenen uit het verband geknikkerd. Toen bestond ik nog niet, maar het was wel een dingetje in onze familie, zoals je kan begrijpen. Dat tij is gelukkig gekeerd. Maar afgelopen zondag preekte zelfs Jaap-Harm de Jong bij ons. Jaap-Harm is opleider van baptisten-predikanten en sinds twee jaar lid van de nu sinds kort gefuseerde NGK. Dat is – het mag gezegd worden – een historische doorbraak. En dit is de weg die de kerken moeten gaan. In Christus zijn wij één. Als de stammen van Israël onderling oorlog voeren om van alles en nog wat, dan komt er van de heilige missie om de omringende volken de God van hemel en aarde te laten zien, weinig terecht.
Maar dat was niet het enige. Jaap-Harm had een geniale preek en ik zal uitleggen waarom. De preekteksten waren de Grote Opdracht van Mattheüs 24 en Filippus die de eunuch (gecastreerde) kamerling uit Ethiopië Jesaja 53 uit mocht leggen in Handelingen 8.
Hij begon met een uit het dagelijks leven gegrepen voorbeeld van de tv: Domino Day, waar telkens een recordpoging domineesteentjes-om-laten-vallen ondernomen werd en hij dit levendig beschreef. Daarmee had hij onze aandacht, want de vraag was nu: hoe ga je DIT in verbinding brengen met die bijbelteksten. In het kort kwam dat hier op neer: met de komst van de heilige Geest was het eerste dominosteentje omgevallen, waardoor er een niet te stuiten proces op gang was gebracht van steeds meer steentjes die omvielen. Het boek Handelingen laat een heel aantal van die volgende steentjes zien. Ok, wow, wat een mooi beeld! Punt gescoord.
Dus 1.: Maak een praktische vergelijking uit ons dagelijks leven, die heel goed te begrijpen is voor iedereen om een waarheid uit de bijbel te illustreren.
Soms had je bij die dominostenen dat er een vloer vol steentjes was, waar verder niet veel aan te zien was. Maar als ze dan omvielen zag je ineens een prachtige afbeelding van de Mona Lisa bijvoorbeeld. Zo zagen de leerlingen van Jezus ook niet aankomen dat ze maar liefst in Samaria en tot aan de uiteinden van de aarde het evangelie moesten brengen. Petrus moest door God overgehaald worden om Cornelius te dopen.
Niet alleen is dit een TWEEDE prachtige toepassing van de domino-vergelijking, het plaatst de preekteksten ook nog eens in de grotere context van Handelingen, de hele bijbel en van dat moment. Daardoor krijg je diepgang en lagen van betekenis. Nice!
Dus 2.: Plaats het verhaal in zijn grotere bijbelse, culturele, historische context.
Dat is belangrijk, omdat dat soort dingen niet onmiddellijk bij eerste lezing van een tekst duidelijk zijn. Je helpt daarmee de luisteraar de situatie beter te begrijpen.
Dit was dus een hele goede start van de preek.
Wat de eunuch betreft: een ontmande mocht niet in de gemeente van de Heer komen en hij was ook nog eens niet-Jood. Dus deze man was in allerlei opzichten ‘anders’. En toch was hij helemaal naar Jeruzalem afgereisd. Daar kwam meteen een praktische toepassing bij: hoe gaan WIJ met mensen om die ‘anders’ zijn.
Bovendien ging hij uitvoerig in op dat Filippus eerst vragen stelde aan de kamerheer en hij schetste daarmee voor ons een mooie manier van hoe we om kunnen gaan met ongelovigen en zoekenden. Toen dacht ik: heb je mijn boek soms gelezen (Waarom? Vraaggestuurde Coaching ook wel Leverworst, Communicatie en Beren geheten, dat gaat over vragen stellen zowel als vergelijkingen maken). Maar ook al had hij dat niet, het stemt mij tot grote vreugde als andere mensen tot dezelfde conclusies komen, want dat bevestigt mij dat ik dus niet gek ben :-).
Maar afgezien daarvan dus 3.: Maak het praktisch, zodat mensen er iets mee kunnen doen in hun eigen leven.
Het niveau van de preek was hiermee van goed naar ronduit geweldig gegaan. En nu, zo dacht ik, ben ik heel benieuwd hoe hij dit af gaat maken? Zakt het op het eind toch weer in met een beetje herhaling van zetten, of komt hij nog met iets?
Hij kwam met Jesaja 56:3-5. Want na gedoopt te zijn en zijn reis voortzettende, zal de kamerling zonder enige twijfel zijn Jesaja-boekrol weer gepakt hebben en verder zijn gaan lezen. En wat hij daar las zal ik nu niet verklappen. Je kan de preek zelf beluisteren, of die tekst er nu even bijzoeken.
Maar BAM! Wat een tekst. Ongelooflijk. Het lijkt zelfs wel alsof God dit speciaal voor hem aan Jesaja als profetie gegeven heeft. Dit… is een geweldige vondst! Dit… is geniaal. Dit was een geniale preek. Dat heb ik Jaap-Harm ook persoonlijk verteld na afloop.
Dus 4.: Vertel iets NIEUWS dat je ontdekt hebt. Een nieuw inzicht, een nieuw gezichtspunt, nieuwe weetjes, vertel het op een geheel nieuwe manier. Zoiets.
En optioneel 5.: ga eruit met een knal.
Dat is nou precies wat ik bedoel met wat voorgangers en theologen moeten doen: Jaap-Harm heeft bestudeerd, gegraven en gevonden en hapklaar aan ons gepresenteerd. De Bijbel staat vol van dit soort nog onontdekte schatten, als je maar een beetje verder kijkt dan je neus lang is.
En dan kan je dus zelfs vastgeroest meubilair zoals ik, die al 43 jaar lid is van dezelfde kerk, nog aangenaam verrassen. Ik hoop dat Jaap-Harm nog veel predikanten op zal leiden.
Zo, dat moest ik even kwijt.
De preek van 25 minuten is hier nog te beluisteren:
https://www.youtube.com/live/V2GQKOb0_-8?feature=share&t=2081
– – – –
Deze (on)gezouten mening is van Peter Scheele. Hij studeerde Elektrotechniek aan de TUE en theologie aan de Bijbelschool te Heverlee. Hij maakte tv-programma’s voor de EO in de jaren negentig, publiceerde boeken over evangelisatie, evolutie en recentelijk over Openbaring, Hosea en Zacharia. Hij was 23 jaar getrouwd, is nu 17 jaar gescheiden, heeft drie getrouwde kinderen en is inmiddels de trotse opa van negen kleinkinderen.
