‘Het kruis in de asfaltjungle’. Wie kent het beroemde verhaal van de Amerikaanse evangelist David Wilkerson niet? Vanaf het platteland werd hij door God naar New York City geroepen om te werken onder vooral beruchte straatbendes. Aan hen bracht hij op buitengewoon krachtige manier het evangelie. Niet alleen in woorden, maar ook in daden. Wilkerson begon rehabilitatiecentra op te richten om straatjongeren op te vangen, waarmee het werk van Teen Challenge werd geboren. Het eerste land waar Teen Challenge voet aan de grond kreeg buiten de VS, was Nederland. Nu, meer dan 60 jaar later, is het werk met zo’n 1100 centra verspreid in wel 128 landen. Stephan Barendse, directeur van Teen Challenge Nederland, vertelt over die geschiedenis, over hoe hij zelf als kind opgroeide te midden van dit levensveranderende werk, wat de uitdagingen zijn, en wat zijn droom is voor de toekomst van Teen Challenge. Een ding is zeker: God heeft niet laten varen, dit werk dat Zijn hand is begonnen en Hij zal het ten einde toe voortzetten.
“David Wilkerson kwam in 1968 voor een campagne in Den Haag”, vertelt Barendse. “In Nederland waren in die tijd ook veel verslaafden op straat en de Broederschap van Pinkstergemeenten (nu VPE) zag de noodzaak ervan in dat het werk van Teen Challenge ook hier zou komen. In Den Haag werd de eerste Teen Challenge koffiebar geopend; een inloopcentrum dat erop gericht was mensen te bereiken met het evangelie. Uiteindelijk kwamen er koffiebars in veel steden in Nederland.”
Internationale uitbreiding
Vanuit Nederland breidde Teen Challenge zich verder uit in de wereld. Steeds meer landen begonnen het concept van de koffiebars van Nederland over te nemen. “Je ziet dat Nederland geestelijk gezien een bepaalde rol heeft”, zegt Barendse daarover. “Als iets in Nederland werkt, werkt het vaak ook in andere landen en nemen ze het over.”
Naast de koffiebars, werden er verschillende opvangcentra voor verslaafden geopend in ons land. Het eerste opvangcentrum kwam in 1972 in Haarlem en werd opgericht door de vader van Barendse. “Hij kwam in 1970 bij een evangelisatiecampagne van Teen Challenge in Breda tot bekering. Daarna heeft hij een Bijbelschool gedaan en is het eerste Teen Challenge opvangcentrum in Nederland gestart”, vertelt Barendse.
Wonderen en voorziening
Ook het opvangwerk breidde zich enorm uit en werd groot in Nederland. “Ondertussen pionierde mijn vader, Jan Barendse, met het werk van Teen Challenge door Europa. Hij zat in het leiderschapsteam van Teen Challenge Europa en hielp met het opstarten van het werk in Zuid-Europa. Ook ging hij naar de DDR en reisde soms naar Oost-Europa zonder te weten of hij weer terug zou komen. Maar altijd maakte hij wonderen en voorziening van God mee.”
Toen het hoofdkantoor van Europa, dat in Nederland gevestigd was, naar Duitsland verhuisde, vertrokken de ouders van Barendse ook daarheen en daar werd hij geboren. “Het is gaaf om op te groeien in zo’n familie. Ik zag veel mensenlevens veranderen en dat vond ik heel inspirerend.
Op mijn tiende zijn mijn ouders met mij terug verhuisd naar Nederland en op mijn zeventiende, gaf ik mijn leven aan God. Een jaar later deed ik een Bijbelschool in Amerika. Toen ik terugkwam in Nederland, raakte ik actief betrokken bij het jongerenwerk van Teen Challenge. In 2010 ben ik uiteindelijk directeur van Teen Challenge Nederland geworden.”
Nieuwe impuls
Door de jaren heen is het evangeliserende en hulpverlenende karakter van Teen Challenge in Nederland gelijk gebleven, maar de vorm is veranderd en met de tijd meegegaan. “Veel opvangcentra zijn in de jaren negentig dichtgegaan, maar er is een nieuwe impuls gekomen en we zien dat God het werk weer zegent”, zegt Barendse.
“Waar er in het verleden opvangcentra met vrijwilligers waren, zijn we recent een zorgtak gestart met professionele christelijke hulpverleners. Met CYAN Zorg bieden we ontwikkelingsgerichte zorg vanuit een christelijke grondslag. We geven onderdak, eten en helpen mensen hun leven weer op orde te krijgen.
Daarbij wijzen we mensen er altijd op dat Jezus echte verandering geeft, maar we dringen niets op. We vangen mensen op die bijvoorbeeld na een scheiding dakloos zijn geworden of met huiselijk geweld te maken hebben. Over het algemeen zijn het mensen die in de maatschappij tussen wal en schip vallen.”
Kringloopwinkel
Een van de middelen die CYAN Zorg inzet om mensen te helpen met re-integratie, is de kringloopwinkel CYAN Kringloop. Daar kunnen mensen dagbesteding hebben en uiteindelijk re-integreren in de maatschappij.
“Veel klanten zeggen: ‘Dit is de mooiste kringloopwinkel die ik heb gezien, en iedereen is zo vriendelijk’. Het is echt een ontmoetingsplek geworden. Op die manier staan we midden in de maatschappij.”
CYAN Zorg zit in Heerhugowaard en is het eerste Teen Challenge centrum in Nederland dat op deze manier functioneert. “Maar de droom is om weer een landelijke rol in te nemen en uiteindelijk opnieuw andere landen te kunnen inspireren.”
‘The Gate’
De vorm waarin het jongerenwerk nu is gegoten, heet ‘The Gate’. “We willen jongeren bereiken door activiteiten te organiseren en doen dat i.s.m. lokale kerken. ‘The Gate’ is een concept waarbij we kerkdeuren openen voor plaatselijke jongeren. Ze kunnen komen om bijvoorbeeld te gamen of huiswerkbegeleiding te krijgen. Ook delen we de liefde van Jezus en nodigen we ze uit voor jeugdactiviteiten van de kerk.”
‘The Gate’ heeft momenteel locaties in Anna Paulowna, Heerhugowaard en Stadskanaal. Het is een concept waardoor al veel jongeren in aanraking met de kerk en het evangelie zijn gekomen. “Maar door de coronacrisis hebben veel kerken moeite gekregen de deuren open te houden – ook voor jongeren, terwijl veel jongeren in deze tijd juist in de problemen zijn gekomen.”
Zorgpunt
“Dat is een zorgpunt”, zegt Barendse. “Ik ben er verdrietig over dat ‘The Gate’ onder druk staat tijdens de pandemie.” De organisatie heeft de moed echter niet opgegeven. “Toen er centra dicht moesten vanwege corona, hebben we fietsen en jassen voor ‘The Gate’ gekocht en zijn we de straat op gegaan.”
Daarmee laat hij zien dat niet alles helemaal hoeft te stoppen, alleen omdat je geen gebruik van een gebouw kunt maken. “Pak een fiets, doe een jas aan, ga jongeren bereiken. Natuurlijk is er het aspect van training bieden en een veilige omgeving voor jongeren creëren. Maar in principe kan iedereen een verschil maken.”
Als kerken een verlangen hebben jongeren te bereiken, maar niet weten hoe in deze tijd, mogen ze altijd contact opnemen met Teen Challenge, laat Barendse weten. Juist in deze tijd is het belangrijk dat het werk voor jongeren doorgaat en groeit.
Landelijke uitbreiding
“Een van mijn dromen is dat elke kerk in Nederland iets voor jongeren doet”, zegt hij. Een van de manieren die daarbij kunnen helpen, is om het jongerenwerk van Teen Challenge weer tot landelijk niveau uit te breiden.
“Daar hebben we nog mensen voor nodig”, roept Barendse op. “Als je hart hebt voor jongeren: we zijn nog op zoek naar iemand die het werk van Teen Challenge op landelijk niveau wil opzetten.”
Hoop
De internationale slogan van Teen Challenge is: ‘Putting hope within reach’. Een sterke drijfveer in uitdagende tijden. “Wat de wereld ziet als hopeloos, daar doet God juist wonderen”, zegt Barendse. Hij is dan ook steevast vol hoop en enthousiasme over het uitreiken naar jongeren en kwetsbaren in de samenleving.
Daarbij laat hij zich ook elke keer weer inspireren door ‘Het kruis in de asfaltjungle’. “Ik lees het boek nog steeds regelmatig. Als ik kijk naar wat er in de jaren zestig gebeurde, wil ik zo graag dat dat weer gebeurt. Dat er weer een beweging komt, zoals de ‘Jesus People Movement’. We zijn toe aan zoiets. En dat kan alleen door te doen wat David Wilkerson deed: bidden, God zoeken en radicaal Zijn roeping volgen.”