‘Het seizoen’ is weer begonnen. Ligbedjes en parasols hebben weer plaats gemaakt voor bureaustoelen, vergaderingen of collegebanken. En van uitslapen en uitrusten gaan we weer in het gareel.
Tekst: Maartje Dekens
Hoewel ‘het seizoen’ weer is begonnen, hebben veel mensen ook het idee dat hun eigen seizoen aan het eindigen is. Ik hoor veel mensen over veranderingen, het opmerken van een diepere laag van verandering in de maatschappij, in de kerk en daardoor ook in zichzelf. Ik hoor vaak mensen mompelen dat ze het idee hebben dat God ze losmaakt van de plek waar ze nu zijn en ze voorbereidt op ‘het nieuwe’. Ook al is dat nog niet zo in woorden te vangen.
Tussen nu en straks
Zo’n gekke en verwarrende tijd noem je ook wel de ‘liminale tijd’. Naar het woord limen dat drempel of grens betekent. De liminale tijd is dat vreemde niemandsland tussen hier en daar, tussen nu en straks, de bewixt & between, de plek waar je het nieuwe al kunt ruiken, maar er nog geen woorden voor hebt. Je hoort en danst al op de muziek van de toekomst, maar je ziet de fanfare nog niet.
Sommige mensen zijn dol op dit soort kruispunten. Andere mensen hebben een hekel aan veranderingen. En tweaken hun leven een klein beetje om alles zoveel mogelijk bij het oude te houden. Duidelijkheid en structuur. Toch?
Veranderaars
Terwijl we als kerk juist geroepen zijn om verandering en transitie te brengen. Een tegencultuur of tegenbeweging te zijn. Avontuur met Jezus! De hele Bijbel van het begin tot het einde ademt verandering. Mensen lieten hun netten achter, kusten hun ouders gedag, kookten soep van runderen op de restanten van hun ploeg om een einde te markeren, verlieten huis en haard om naar een nieuw land over te steken, leefden in tenten, gaan seizoenen door en wachten op de nieuwe morgen.
Moedige mannen en vrouwen die beschikbaar waren en de sprong waagden in het onbekende. Old ways won’t open new doors. Ze luisteren naar de stem van God, of naar de raad van een koning of profeet en begeven zich op de nog niet verkende paden.
Adoptiecurve
Maar zeker niet elke man of vrouw uit de Bijbel ging fluitend op pad. Mensen zijn nou eenmaal verschillend en gaan anders om met veranderingen. Als we even om de hoek kijken bij de marketing dan komen we daar een indeling van 5 types tegen; de adoptiecurve. Vijf manieren waarop mensen een nieuw idee of een nieuwe situatie omarmen. We lopen er even langs.
Als eerste heb je de innovators. Dat zijn mensen die houden van innovatie en vernieuwing. Zij gaan bij een half woord al rennen. Het zijn de mensen die een beweging in gang zetten en gelijk meedoen. De tweede groep zijn de pioniers, of early adoptors, mensen die ook snel te porren zijn voor een nieuw idee. Deze twee: de innovators en de pioniers heb je snel aan boord. De derde groep heeft wat meer tijd nodig, dit zijn de voorlopers, de early majority, een grotere groep mensen die instapt in iets nieuws. Wanneer deze groep meedoet dan is een verandering vaak een feit. De laatste twee groepen hebben minder haast. De vierde categorie dat zijn de achterlopers, de late majority. Je moet met een goed verhaal komen om hen mee te nemen. En tenslotte de vijfde groep, de achterblijvers, de laggards. Die willen niet veranderen en kun je heel moeilijk overtuigen.
Dit idee kun je natuurlijk op van alles plakken. Het wordt gebruikt in de bedrijfskunde, marketing en veranderkunde, maar je kunt dit natuurlijk ook plakken op ‘het nieuwe’. Hoe ga jij om met veranderingen?
Start of stop
Dat nieuwe kan – persoonlijk gezien – een moedige stap zijn. Misschien het beginnen met iets. De keuze om je geloof te delen of om te investeren in een relatie. Een blog of tekst schrijven en online plaatsen (ik heb het net gedaan!). De podcastapparatuur aanzetten en gaan opnemen. Je vaste baan opzeggen en full time de bediening ingaan. Of juist iets opzeggen. Stoppen. Netjes afhechten. Om zo ruimte te maken voor wat er komt. Afhankelijk van hoe je ‘veranderprofiel’ eruit ziet kun je een plan maken. In een keer, of juist gefaseerd op weg naar iets nieuws.
Voor je bediening of kerk
Misschien ga je in je bediening of je gemeente een nieuw seizoen in. En ervaar je juist daar een liminale tijd. Het blijkt dat juist in deze periode een gevoel van kwetsbaarheid en nederigheid wordt gevoeld. Een soort heilige plek, waarin geduld, geloof, gehoorzaamheid en moed worden getraind. Juist dan is het goed om met verschillende adoptieprofielen en persoonlijkheden rekening te houden. Voor de een voelt dit staan op een drempel als een enorme mooie kans, terwijl een ander al misselijk wordt bij het idee van zoveel nieuwe mogelijkheden.
Maar ook groter. Als we niet spreken over de lokale kerk, maar over de universele kerk, de Bruid van Christus, Zijn lichaam. Kan het zijn dat Gods ons lostrekt van manieren, liturgie, afspraken en voorspelbaarheid? Profetische mensen ervaren deze nieuwe tijden vaak als eerste. Ze voelen aan dat er een beweging gaande is, een onderstroom die de andere kant op gaat. Zij zijn de eerste die deze ruimte opvullen met nieuwe woorden en perspectief. Je hoort ze spreken over dromen (‘I have a dream’), maar ook over nieuwe wijn in nieuwe zakken.
Omgaan met verandering
Zoals gezegd: iedereen gaan anders om met verandering. Van de pioniers die al juichen bij de eerste letters van het woord VERANDERING. Naar de achterblijvers die de verandering liever overslaan. In mijn vorige baan in het bedrijfsleven heb ik veel verandertrajecten begeleid. Een van de stelregels was altijd: ‘mensen willen wel veranderen, maar willen niet veranderd worden’.
Daarom kun je mensen of jezelf soms een handje helpen als je merkt dat er een verandering aankomt. Verandering kun je namelijk niet vermijden, maar de transitie, de manier waarop je daardoor heen gaat, kun je wel beïnvloeden.
Omgaan met verandering
Ik kwam ergens een prachtig rijtje tegen voor het leiden of zelf omgaan met een verandering. Ik rek dat rijtje een beetje op voor de transitie die jij en ik doormaken naar het nieuwe dat God aan het onthullen is. Ik laat ze even in het Engels staan, omdat de beginletters dan gelijk blijven.
- Clarity – aanvaard de feiten, communiceer daar helder over, heb focus. Werk aan je communicatieve vaardigheden en geef woorden aan dat waar je doorheen gaat.
- Confidence – zelfverzekerd, maar niet in je eigen kracht maar in de roeping en opdracht van God. Je stapt in de verandering omdat je Zijn stem hebt gehoord, Zijn aanmoediging hebt gevoeld en Hij jouw zekerheid is.
- Courage – wees sterk en moedig en doe het! (1 Kron. 28:20)
- Connection: wees afgestemd op Gods Woord en de stem van de Heilige Geest, geloof niet in je eigen navigatieskills. Wat de schrijver van Psalm 119 ook zegt: ‘Uw Woord is een lamp voor mijn voet en een licht op mijn pad’
- Compassion: niet iedereen heeft dezelfde roeping of overtuiging als jij hebt. Voor sommige mensen is verandering en transitie heel ingrijpend. Heb respect voor de verandersnelheid van iemand anders.
Al lezend kwam ik nog twee andere C’s tegen, die ik gewoon even toevoeg:
- Competence: train en ontwikkel jezelf. Leer, begraaf je in Gods woord en ontvang onderwijs. Maar ook: ontwikkel vaardigheden die bij de nieuwe rol horen.
- Commitment: wijd je toe, laat deze drempeltijd je opbouwen in plaats van afbreken. En vooral: zoek Gods aanwezigheid.
Afsluitend nog een ding over de liminale tijd. Want daar ging deze blogpost over. Op de drempel staan van iets nieuws. Een seizoen waarin de kracht van de kerk toeneemt, maar waar ook de tegenstand groeit. Als kerk zijn we nooit geroepen om dezelfde te blijven, om systemen te bouwen en deze te onderhouden. Maar we zijn de kerk van toen, nu en straks. De kerk vol avontuur, omdat leven aan de hand van Jezus een avontuur is.
—
Deze column is geschreven door Maartje Dekens. Zij is schrijver en spreker en is het liefst bezig met onderwerpen als Gods koninkrijk, profetie en leiderschap. Ze werkt bij Opwekking als teamleider marketing & communicatie.
Meer lezen? Instagram @Rhemaroom_online
