Het woord trauma heeft op één of andere manier een negatieve, een zware lading gekregen. Als je een trauma hebt, dan gaat het echt slecht met je. Dan heb je zeker hulp nodig. Toch koos ik er op een gegeven moment heel bewust voor om mezelf een verlies- en traumatherapeut te noemen in plaats van een rouw- en verliestherapeut. Zolang ik mezelf rouwtherapeut bleef noemen, begrepen veel mensen aan de voorkant niet dat ze bij mij terecht konden voor hun proces. De overtuiging dat er dan iemand overleden moest zijn, voordat ze hulp mochten vragen, bleef vaak overeind staan.
Tekst door: Laurina de Visser – Lichte Huisjes
De werkelijkheid was anders. Mensen die ik sprak maakten namelijk zelden een afspraak met mij, omdat er iemand overleden was. Vaak speelden er identiteitskwesties in het hier en nu, waardoor de vraag kwam of ik daarbij ook kon helpen. Wanneer we dan een intakegesprek hadden met elkaar, kwamen er verliezen van toen en daar naar boven, die de desbetreffende cliënt zodanig hadden gevormd dat ze nu moeite had met ‘iets’ in het dagelijks leven.
Dat ‘iets’ kunnen heel uitlopende dingen zijn zoals een depressie of depressieve klachten; een burn-out; een stroef lopend huwelijk; lichamelijke klachten; moeilijk vriendschappen of relaties kunnen onderhouden; niet weten wie je bent of mag zijn; het gevoel hebben dat niemand naar je luistert; geen nee durven zeggen of je eigen grenzen überhaupt niet kennen; altijd bang voor afwijzing; etc. Aan de andere kant kwamen er ook concretere verliezen binnen, die je in eerste instantie niet direct aan rouw koppelt. Denk maar aan dat meisje wat chronisch ziek is; de man bij wie zijn relatie is stukgelopen; iemand die zelf zijn werk heeft teruggegeven, op zoek naar wat hij nu wil doen in het leven; een vrouw die misbruikt is en weer iemand anders die opgegroeid is bij een moeder met een psychiatrische stoornis.
Al deze dingen worden niet altijd gekoppeld aan rouw, maar vallen wel degelijk onder rouw en verlies. Rouw is geen ziekte, het is de normale aanpassing aan een verlies. Je staat voor de taak je verwachtingen, je heden en je toekomst aan te passen aan de nieuwe situatie.
Verweven van pijn
Littekens die al lange tijd in pijn begraven zijn kunnen verdriet en woede veroorzaken die we van onszelf niet eens begrijpen. Deze littekens worden niet geheeld door bekering of heiliging of door een gewoon gebed. Ergens tussen onze gedachten en onze gevoelens liggen herinneringen opgeslagen, die nog springlevend zijn. Onze traumadelen. Het mijnenveld wat niet betreden dient te worden. Deze beschadigde herinneringen oefenen invloed uit op onze opvattingen, onze gevoelens en onze relaties. Ze bepalen onze kijk op het leven en op God, op anderen en op onszelf. Wanneer we ons verbinden met onze trauma’s, groeit ons zelfrespect. Je hoeft jezelf niet langer meer af te scheiden van de pijn en negativiteit in jou, maar je durft jezelf er mee te verbinden en er de verantwoordelijkheid voor te nemen. Dat maakt jou tot een betrouwbare volwassene.
Positieve emoties en gezonde relaties gaan meer ruimte innemen, naarmate het trauma en de gevolgen daarvan kleiner worden.
Wanneer we, soms met de moed van de wanhoop, onze pijn gaan aankijken zetten we de eerste stappen in het verweven van onze pijn. Ik praat niet graag over verwerken, omdat zou doen lijken dat er een duidelijk begin- en eindpunt is en het daarna voor altijd achter ons kunnen laten. Zo werkt het niet. Vroeger vond ik dat helaas, tegenwoordig begrijp ik dat het gelukkig zo niet werkt. Onze God is zó wijs, Hij zorgt ervoor dat we betere versies van onszelf worden, wanneer we de pijn in onze identiteit verweven. Hij draait dat wat satan gebruikte om ons te vermorzelen om naar iets goeds. Iets beters! Naar een versie van jou waarmee je God nog zuiverder de glorie kan geven.
Leren leven
We moeten achterom kijken, om onze wonden te verweven. Daarbij is het van groot belang dat we leren en onthouden hoe we van daaruit ook weer terugkomen in het hier en nu. We leren om te balanceren tussen leven en dood, tussen traumadelen en ons gezonde deel, tussen vroeger en nu. En precies dat kunnen en durven balanceren tussen de verschillende eilanden is onze veerkracht.
Leen Mij je oor en kom bij Mij, luister, en je zult leven. (Jesaja 55 : 3)
In ons leven waar we verwondingen opgelopen hebben is het zo belangrijk dat we leren naar wie of wat we luisteren! Luisteren we naar onze overlevers, die schreeuwen dat we niet naar onze wonden moeten kijken omdat het dan onze dood wordt? Luisteren we naar satan, die graag wroet in onze oude wonden en ons daarmee probeert lam te leggen? Of luisteren we naar Gods Geest die in ons gezonde deel ons aanmoedigt om met Hem innerlijk te willen en durven genezen? Hij belooft dat we zullen leven. Hij geeft ons geen misschien. Hij zegt zo ontzettend eenvoudig: ‘Luister naar wat Ik hoor. Luister naar wat Mijn hart voelt en denkt over jou. En je zúlt leven.’ Om Hem te kunnen horen is het belangrijk om onze traumadelen onder ogen te durven komen, zodat we geen mijnenveld in ons dragen, met verschillende bommen en granaten die elk moment kunnen ontploffen (triggers), maar zodat we met Hem veilig en verbonden door het leven kunnen gaan.
Met Hem blijven we niet lamgeslagen, maar worden we geheelde helpers. Voor onszelf en voor anderen. En let maar op, dat zal niet onopgemerkt blijven voor de mensen om je heen.
De vijanden zijn verslagen, uit de herinnering verdwenen. (Psalm 9 : 7)
Halleluja! De werelds psychologie leert ons dat we altijd last zullen houden van onze oude wonden. Ik geloof werkelijk dat we met Gods kracht ze volledig kunnen en zullen overwinnen. Ze vervagen en raken uit onze herinnering, ze verdwijnen uit ons lichaam. Ons hoofd is bij machte ze te herinneren, maar ze hebben in Jezus’ Naam geen invloed meer op ons. We leren leven aan Gods onoverwinnelijke hand en zijn in staat om met Hem en door Hem ons te hechten aan onszelf en aan de mensen om ons heen. We ontwikkelen een gezonde identiteit.
Laurina de Visser is trauma- en verliesbegeleider. In samenwerking met God helpt ze mensen processen aan te gaan door persoonlijke coaching en training. Dit is het eerste deel van een serie blogs op basis van de training Worden wie je bent, en daaruit durven leven – die in 2024 weer verschillende keren zal starten. Meer weten over de training? Klik hier.