Sommige broers en zussen die vanuit New Age tot geloof in Jezus zijn gekomen, waarschuwen tegen invloeden van New Age in de kerk. Is dit terecht? Tessa van Olst heeft een achtergrond in de gezondheidswetenschappen en bestudeerde New Age intensief. Ze heeft ook haar eigen podcast Godfluencer waarin ze spreekt over gezondheid, spiritualiteit in het licht van de Bijbel en wetenschap. “Ik denk dat mensen met een New-Ageachtergrond ons wakker schudden, maar ook dat we het kind niet met het badwater weg moeten gooien.”
Waarom heb je je verdiept in New Age?
“Ik kwam een aantal jaren geleden via trainingen in business en coaching steeds meer in aanraking met dingen uit de New Age. Dat voelde altijd raar, omdat veel termen en methoden een duidelijke spirituele (occulte) bron hebben, maar werden gebracht als een vorm van persoonlijke ontwikkeling, ontdaan van enige spiritualiteit in de uitleg en zelfs in een (pseudo)wetenschappelijk jasje werden gegoten. Het leek onschuldig, maar zodra ik er dieper indook was het dat allesbehalve. Tegelijkertijd hoorde ik in de kerk soms ook dingen die erop leken. Dat triggerde mij, want hoorde ik nu echt een verschil tussen de boodschap van de kerk en die van de wereld of hoorde ik geen verschil en hoe kan dat? Dat ben ik gaan onderzoeken. Ik heb drie jaar lang heel gericht preken hierover beluisterd, dagelijks mijn Bijbel doorgespit omdat ik er in eerste instantie ook niet uitkwam. Een van de mensen die mij in mijn zoektocht erg heeft geholpen is Steven Bancarz, een heel groot kopstuk uit de New Age, die tot geloof is gekomen. Hij is sterk in filosofisch denken en onderzoeken en heeft antwoord op heel veel spirituele zaken, zoals occultisme, manifesteren, de wet van aantrekking, yoga, psychedelica enzovoort. Hij onderbouwt dat met het Woord.”
Onze broers en zussen met een achtergrond in New Age zeggen weleens dat kerken kennis missen over de geestelijke wereld. Klopt dit volgens jou?
“Er is een groep kerken die weinig tot geen aandacht aan de geestelijke wereld besteedt en een groep waar heel veel kennis is. In gemeentes waar de kennis verloren is gegaan of niet genoeg naar voren komt, zijn christenen mogelijk gevoeliger om ergens in te stappen, omdat ze het gevaar niet zien. Dat de groep mensen die door New Age vol in de geestelijke wereld heeft gezeten, aangeeft dat er kennis mist, is denk ik wel terecht. Zij weten dat het betreden van de geestelijke wereld zonder God naar de dood leidt. Ik denk dat zij gebruikt worden om ons een beetje wakker te schudden.”
Christenen met een New-Ageachtergrond waarschuwen bijvoorbeeld tegen het beoefenen van yoga als christen. Is dit terecht?
“Ik denk dat dit een heel duidelijke, gezonde waarschuwing is. New-Agers weten waar ze uitkomen en zien ook het gevaar hiervan. Yoga wordt bijvoorbeeld, net als mindfulness en (oosters) mediteren, al enkele jaren binnen onze gezondheidszorg algemeen aangeprezen als een stressverlagende methode die helpt bij het bevorderen van de gezondheid. Het wordt niet als een spirituele methodiek, maar als vorm van persoonlijke ontwikkeling aangeprezen en dat maakt dat mensen er veel meer voor open staan. Ook christenen. Het maakt het echter niet minder occult. Dus dat voormalige New-Agers hun broers en zussen erop wijzen dat ze misschien te gemakkelijk doen over dingen in de geestelijke wereld is wat mij betreft echt terecht. Tegelijkertijd zijn bewegen, sporten en momenten van rust en bewustwording inbouwen inderdaad goede dingen om te doen voor je gezondheid en Bijbels heel goed te verantwoorden. Maar we moeten wel onderscheiden wat de bron en essentie van yoga in dit geval daadwerkelijk is. Ik denk dat we soms, zeker als westerse christenen, te gemakkelijk omgaan met bepaalde vormen van spiritualiteit. Voormalig New-Agers hebben hier veel dieper ingezeten en hebben de werkelijke gevaren erachter gezien. Die lijken voor ons soms verborgen of we lijken dat niet altijd te zien. Dus heel goed dat er een gezonde waarschuwing is tegen dat soort praktijken.
Zaken in New Age lijken wel op dingen die de Bijbel ook laat zien. De vijand kopieert natuurlijk, maar hoe weet je dat je met de juiste zaken bezig bent?
“Het gaat om de bron en filosofie achter dingen. Kolossenzen 2:8 zegt heel mooi: ‘Pas op dat niemand u als buit meesleept door de filosofie en inhoudsloze verleiding, volgens de overlevering van de mensen, volgens de grondbeginselen van de wereld, maar niet volgens Christus.’ Het gaat over overtuigingen, doctrines en perspectief in leringen. Waar komt iets vandaan, wat is de bron? Christus brengt leven. Alles buiten Hem leidt tot de dood. Als je Christus kent als Verlosser en Koning voor je leven en de Heilige Geest hebt ontvangen, dan mag je ook vragen om onderscheiding en leiding in dit soort zaken van God. Het lezen van de Bijbel is daarbij eveneens van enorm belang. We hebben waarheid en inzicht nodig van Hem.
Ik heb echter wel gemerkt dat onze associatie met woorden of termen vanuit onze eerdere ervaring ook verwarring kan geven, omdat we daardoor niet helder kunnen onderscheiden wat van God komt en wat niet. Het risico is dat we dan het kind met het badwater weggooien, terwijl iets wel degelijk Bijbels is. Onze eerdere ervaring kleurt dan eigenlijk te veel ons beoordelingsvermogen. Daarom moet je weten wat de lering eronder is en wat de Bijbel erover zegt.”
Kun je hier voorbeelden van geven?
Denk aan visualiseren. Dit heeft in de New Age een grote associatie met manifesteren. Manifesteren heeft een direct verband met de ‘Wet van Aantrekking’. Kort gezegd leert de Wet van Aantrekking dat je jouw droomleven kunt manifesteren, als je het maar sterk genoeg wilt, denkt en spreekt. Een praktisch onderdeel daarvan is ook visualiseren. Je wilt iets, bijvoorbeeld een eigen onderneming of een huis. Dan ga je dit in beeld brengen (visualiseren) en dan ga je er intentioneel over denken en spreken. Hierbij wordt er vanuit gegaan dan jouw gedachten en woorden een bepaalde trillingsfrequentie hebben die het ‘universum’ worden ingestuurd. Het universum reageert hierop door naar je toe te brengen wat jij wilt en voor je ziet. En dan zal het manifesteren in je leven. Een sterk gedachtegoed hierbij is dat positieve gedachten positieve dingen aantrekken en negatieve gedachten negatieve dingen. Het onvermijdelijke gevolg hiervan is dan dus ook dat alle nare dingen en onheil in je leven komen door wat jij denkt en spreekt. Dat is nogal wat als je er goed over nadenkt. Het hele principe van manifesteren en de wet van aantrekking heeft een occulte bron en is ten diepste een vorm van toverij en brengt je daarmee in geestelijke gebondenheid en demonie.
De term visualiseren kan daarmee dus een negatieve associatie krijgen vanuit ervaring met manifesteren en de wet van aantrekking. Als we erkennen dat manifesteren als methode en de wet van aantrekking als onderliggende filosofie occult zijn, zouden we automatisch visualiseren als iets ‘slechts’ of ‘occults’ kunnen gaan zien, terwijl verbeeldingskracht en visualiseren juist iets is wat God ons heeft gegeven. God is een God van visie en richting. Door heel de Bijbel heen zie je dat Hij spreekt en ons dingen laat zien die nog niet zichtbaar zijn in onze omstandigheden, maar al wel door Hem beloofd worden te gaan komen. Denk aan de belofte van God aan Abraham over zijn zoon Isaak en dat hij vader zou zijn van velen.
God vragen om visie is dus juist Bijbels en van Hem horen of zien wat nog niet in je omstandigheden zichtbaar is, heeft een Bijbelse grond. God laat dingen zien of je hoort van Hem. God geeft ons visie en richting. Hij gaf profeten opdrachten en openbaart ook toekomstige dingen over wat onze roeping is. Als je geroepen bent om dingen te doen voor het bouwen van Gods Koninkrijk, dan moet je ook visie hebben.
Als we onze dromen volgen die in ons hart leven, dan maken we een keuzes die daarbij passen. God is een goede Vader, Hij ziet de verlangens van ons hart en wil vanuit Zijn vaderhart ook tegemoet komen aan onze verlangens. Het is belangrijk om je te realiseren waar je in je visualisatie op gericht bent. Ben je met de dingen van God bezig of met iets anders?
Heeft manifesteren ook een Bijbelse tegenhanger?
“Ja, ik denk het wel. Althans, dat zie je naar voren komen als we spreken over dat onze woorden en geloof kracht hebben. Dat we in geloof dingen kunnen ontvangen en zelfs kunnen proclameren of declareren. Dat zou je zeker als de ‘tegenhanger’ kunnen zien. En juist op dit vlak zie ik dat er regelmatig oprechte vragen zijn en misschien wel angst of we daar als christenen ons niet gaan begeven in iets wat wellicht zou kunnen lijken op manifesteren. Ik had die vragen zelf ook.
Geloof kan een associatie oproepen met manifesteren, maar het verschil is heel wezenlijk. Manifesteren gaat uit van maakbaarheid, terwijl geloof en gebed bedoeld zijn als wapens tegen de vijand.”
De Bijbel laat ons op vele plekken zien dat er kracht zit in geloof en dat er een actieve uiting is van geloof in ons leven. Er is kracht en autoriteit verleend aan ons geloof en onze positie in Christus en daarmee ook in de dingen die we doen, zoals bidden en spreken. Het boek Efeze vind ik een prachtig boek dat hier heel uitdrukkelijk over spreekt. De vraag daarbij is: Waar zijn onze woorden en gebeden aan verbonden? Aan onze eigen begeerten of de wil van God? Geloof vertrouwt op God en gelooft Hem op Zijn woord. Geloof is dan de zekerheid (vaste grond) van de dingen die men hoopt, en een bewijs van zaken die men niet ziet (Hebreeën 11:1). Geloof ziet op God, vertrouwt God, verlangt van God en ontvangt van God.
Geloof wat zich door gebed en spreken in vormen van proclamatie en declaratie gaat uiten kan, dan dus een associatie oproepen met manifesteren, maar het verschil is heel wezenlijk. Waar manifesteren uitgaat van maakbaarheid, dingen claimt door het naar zich toe te trekken en een onpersoonlijk ‘goddelijk universum’ dat geeft wat jij maar wilt, zijn geloof en gebed bedoeld als wapens tegen de vijand en uitingen van de wil van God in relatie met een persoonlijke God. Een God die Zijn hart en wil aan ons wil openbaren en ons visie en richting wil geven voor ons leven (Rom 12:2). Hij wil ons vullen met Zijn liefde en waarheid die vrijmaakt (Joh 8:32).”
Maar woorden hebben toch kracht, leert de Bijbel?
“Dat is zeker zo. Maar hierin is dus de juiste Bijbelse context van belang. Een tekst die daarvoor regelmatig wordt aangehaald is Spreuken 18 vers 21: dood en leven zijn in de macht van de tong. Als je dat in Bijbelse context plaatst heeft het alles te maken met dat we begrijpen dat we onze woorden kunnen inzetten voor het spreken van leven en de plannen en het hart van God. We zouden onze woorden niet een uiting moeten laten worden van de plannen van de duisternis. Zoals eerder gezegd. We zijn bedoeld om Gods woord, hart en beloftes te openbaren, niet die van de duisternis.
Dit is overigens niet hetzelfde als de realiteit van een moeilijke situatie in je leven ontkennen. Want dan kom je in de valkuil dat je denkt dat je alleen maar positief mag denken en spreken, zoals wordt geleerd met de wet van aantrekking, omdat je anders onheil op je pad zou krijgen of in stand houdt. Maar ontkennen heeft niks te maken met geloof. Ontkennen komt uit angst. Ik zie nergens dat de Bijbel ons dat leert. Denk alleen maar aan de Psalmen waarin David ook over moeilijke dingen spreekt. Wat de Bijbel ons wel leert is om onze omstandigheden voor God te brengen en van Hem geloof, richting, waarheid en kracht te ontvangen en dat te bidden en te spreken over onze situatie. We geloven Hem!”
En positief denken? Is dat dan ook New Age?
“Positief en dankbaar in het leven staan is eigenlijk heel bijbels. Het spreekt namelijk van vertrouwen hebben in een goede en grote God ondanks omstandigheden. Dus positief denken is niet perse New Age. Zeker als je neigt naar leven in angst en negatief denken is het goed om een positiever denken te gaan ontwikkelen, zolang het maar niet doorslaat in het overschreeuwen van dingen. Daarom spreek in plaats van over positief en negatief denken liever over denken in waarheid en leugen. God is leven en in Hem is leven. De vijand komt om te roven, stelen en vernietigen, maar Jezus is gekomen om leven te geven en overvloed (Joh 10:10-11). In Hem zijn wij vrij en meer dan overwinnaars (Rom 8:37). Het is Zijn vrede die onze harten en gedachten bewaakt (Fil 4:6-7). Wij zijn geroepen om goede dingen, je zou kunnen zeggen, positieve dingen te bedenken (Fil 4:8).”
Hoe zit het dan met geloof dat bergen verzet?
“Geloof claimt of eist dus niks bij God, het gaat actief staan en bewegen in de dingen van God. Ook als dat persoonlijke dingen zijn. God wil ook Zijn wil bekend maken voor jouw persoonlijke leven. Hij wil relatie met jou en mij. Daarnaast is God een goede Vader en wij mogen onze hartsverlangens bij Hem neerleggen. En God in Zijn goede wil kan dat geven als Hij wil (Psalm 37:4). En alles wat daarin een belofte van Hem is zal ons met zekerheid ten deel vallen als wij dat bidden in geloof, zoals Markus 11 in vers 23 en 24 daarover spreekt.
Dat is niet hetzelfde als: ik wil het, dus ik bid het en daarom zal God het doen. Want dan moeten we er inderdaad voor waken niet in iets te komen wat meer lijkt op manifesteren dan geloof. Dit is waarom geloof niet puur gaat over een principe of een methode, maar over leven vanuit relatie met de Schepper zelf en het kennen van Zijn hart en wil voor ons leven.”
Je hoort ook vaak dat mensen dingen verbreken in Jezus’ naam.
“Je verbreekt iets, maar wat verbreek je dan? Zoals ik eerder al aangaf denk ik dat we dingen gewoon moeten kunnen benoemen. Je hoeft niet bang te zijn dat als je iets uitspreekt, het dan op je pad komt zoals de wet van aantrekking mensen voorhoudt. Aan de andere kant zijn we ook niet bedoeld tegen de wil van God dingen te blijven uitspreken. Het is de bedoeling dat ons hart wordt gevuld met geloof, ofwel, de waarheid in God waar we volledig op vertrouwen.
Ik moet hierbij denken aan Spreuken 4 vers 23 waar staat: ‘Bewaak uw hart boven alles, want daaruit zijn de uitingen van het leven’. Wat dus ingaat tegen de dingen van God mogen we verbreken in de naam van Jezus, want die plaats hebben we in Hem gekregen. Maar dit moet komen uit geloof en niet uit angst. Of mensen die maar blijven spreken: Ik ben een zondaar. Nee, je bent vrij in Christus en in Hem meer dan overwinnaar. Misschien worstel je met zonde, maar er is genade en je krijgt kracht om eruit te stappen. Is dit een proces. Ja. Mag je elkaar daarbij helpen? Ja. Hoe? Door geloof te bouwen. Ons hart vullen met waarheid en onze mond die deze waarheid belijdt en proclameert.
Moeten we de waarschuwingen van ex-New-Agers die onze broers en zussen zijn geworden, serieus nemen?
“Ik denk dat heel veel mensen, niet alleen voormalig New-Agers, zien dat veel mensen heel ik-gericht zijn geworden. Dat kan leiden tot excessen en uitwassen. Ook binnen het geloof waar het Evangelie dan kan gaan draaien om mij en niet meer om God. Ook hierin moeten we onderzoeken wat God wil en ons niet laten leiden door ons vlees. En zo is het ook met geestelijke zaken. We moeten het kind met het badwater niet weggooien, maar mogen ook scherp zijn hierop. De werking van de Heilige Geest moet niet geremd worden door angst of door associatie met spiritualiteit die niet uit God is. Ik denk dat het voor sommige mensen met een New-Ageachtergrond een uitdaging kan zijn om de werking van de Heilige Geest goed te beoordelen en niet te verwarren als occult, omdat zij hier mogelijk een associatie mee hebben.”
Heb je tips om je op de goede weg te blijven?
“Mijn grootste tip is: Leer Jezus kennen. Lees je Bijbel en lees wie Hij is. Dat kan in het Nieuwe Testament maar ook in het Oude. Jesaja zegt bijvoorbeeld mooie dingen over Hem. De Bijbel is je leidraad, word niet afhankelijk van predikers.
En als je mensen volgt, volg dan iemand met liefde voor mensen en met een liefde voor de opbouw van het lichaam van Christus. Als je veel luistert naar mensen die een kritische geest hebben en kritiek hebben op andere predikers en kerken, dan kom je vaak zelf onder een kritische geest. Ik zeg niet dat we niet alert moeten zijn, maar het moet wel uit liefde zijn. Zorg ook dat je in een community komt waar je in rustig kunt leren wie Jezus is en wat er in het Woord staat over de geestelijke wereld en de gaven van de Geest. En vraag de Heilige Geest om je te leiden in de volheid van God, in het hart van God en het kennen van Hem.” (Efeze 3:14-19)
In deze aflevering van haar podcast Godfluencer vertelt Tessa meer over de verschillende facetten van de wet van aantrekking, vanuit spiritualiteit, Bijbel en wetenschap!
