Met lede ogen zag voorganger en tv-presentator Jurjen ten Brinke lange tijd aan hoe christenen uiteengedreven werden door verschillende meningen over corona. Hier moeten we iets mee, vond hij. Toen een collega-voorganger uit Amsterdam hem belde om te zien ‘of we iets konden doen’ ging het balletje rollen. Samen met grote christelijke koepelorganisaties organiseert hij daarom aanstaande zaterdag een ‘nationaal gebed voor vrede en verbinding’. Tijdens de uitzending zullen bekende en onbekende christenen met allerlei verschillende corona-opvattingen de verbinding met elkaar zoeken. Hij vertelt: “Als je een andere christen niet meer als broeder kunt zien vanwege z’n vaccinatie-status, dan maak je dit onderwerp véél te belangrijk.”
In 2020 was er ook zo’n nationaal gebed, kort nadat corona in alle hevigheid was losgebarsten. “Toen draaide het natuurlijk om corona zelf, waar we collectief tegen vochten. Nu zitten we in een situatie dat het probleem vooral speelt in onze harten, namelijk dat we diametraal tegenover elkaar zijn gaan staan.”
Diverse organisaties haken aan bij het nationale gebed dat komende zaterdag zal klinken. Enkele van deze organisaties zijn: Raad van Kerken, Missie Nederland, Protestantse Kerk Nederland, de VPE, SKIN, het NBG, #NietAlleen en de Katholieke Kerk. “Ik zal een bijdrage leveren vanuit het Woord en mensen die coronapolarisatie aan den lijve hebben ondervonden, zullen aan het woord komen.
Dat zijn bijvoorbeeld mensen die vanwege hun vaccinatiestatus problemen hebben in de familie. Woorden als ‘Jij bent wel of niet gevaccineerd, nu hoor je niet meer bij Jezus’, hebben afgelopen jaar in teveel samenlevingsverbanden geklonken. Zaterdag willen we juist een stap naar elkaar zetten en zeggen: “Ondanks dat ik gevaccineerd ben en jij niet, of andersom, ben jij mijn broeder of zuster in Christus. We gaan elkaar bij het kruis ontmoeten en de boze niet toestaan om ons uit elkaar te drijven.”
Ten Brinke vertelt dat er op die avond geen hele uiterste flanken tegenover elkaar komen te staan. “We zetten geen uitersten tegenover elkaar; mensen moeten ook toenadering willen zoeken. Als je blijft hangen in ‘zonder waarheid geen eenheid’ en je bedoelt dan dat jíj de waarheid hebt, dan komen we niet dichter tot elkaar. En als je op persoonlijk niveau in familiekring spanningen ervaart, is het niet verstandig om dat publiekelijk uit te venten.” Hij lacht: “Anders krijg je een soort ‘familie-diner’. Dat is een beetje gênant.”
“Wel zullen er mensen aanwezig zijn die veel pijn hebben ervaren in het afgelopen jaar door polarisatie. Die zullen niet als eerste hun mening geven, maar vooral op hartsniveau spreken. ‘Wat is er in je hart gebeurd?’, is een belangrijke vraag. Daarbij kan een ander een woord van troost spreken.”
Statement
Jurjen hoopt dat door de avond een soort statement vanuit de breedte gemaakt kan worden, waarbij de polarisatie en verdeeldheid een halt toegeroepen worden en mensen gematigder naar elkaar kijken.
“Mijn beste vriend is niet gevaccineerd, ik wel. Ik had namelijk geen zin om me steeds te laten testen, bijvoorbeeld op draaidagen. Maar het speelt niet tussen ons, we hebben het er nauwelijks over. Het feit dat er nu zo’n heisa is, komt mede door social media. Iedereen kan ergens op de wereld wel een artikel of filmpje vinden dat zijn of haar mening ondersteunt. We zijn mensen die anders denken gaandeweg blind en dom gaan vinden. Maar dat soort terminologie helpt niemand verder.”
Geloofsleven
Het is volgens Ten Brinke vergelijkbaar met het debat in de koude oorlog, of je voor of tegen kruisraketten was. Dat speelde toen ook nadrukkelijk in de samenleving. “Maar dit gaat vérder, want hier wordt de status van je geloofsleven erbij gehaald.
Het heftigst is dat we het ‘wel of niet bij God horen’ bij dit debat hebben betrokken. Veel mensen kunnen zich niet meer voorstellen dat de ander, die een andere keuze maakt, ook biddend tot dat besluit is gekomen. Dat mag volgens mij echt niet.”
Mensen die zaterdag meewerken (qua vlog en in de studio) vertegenwoordigen mensen die gevaccineerd zijn én die dat niet zijn. Ten Brinke: “Ik vind het moedig dat mensen hier eerlijk over willen vertellen, wat het hen gedaan heeft en waar (voor ons allemaal!) valkuilen liggen. Juist dat brengt verbinding.”
Hoop voor Noord
In zijn eigen gemeente Hoop voor Noord in Amsterdam komt Ten Brinke de polarisatie ook tegen. “We hebben mensen in de kerk die elke overheidsmaatregel onzin vinden. Die vinden dat we ons nergens iets van aan moeten trekken.
Wij zijn na de eerste paar maanden van corona altijd opengebleven, overigens: in overleg met het stadsdeel. De bestuurders concludeerden dat onze kerk veel van een buurthuis had, waar mensen houvast vinden. Dat vind ik een mooi compliment. Maar we doen het op een manier dat er voor iedereen ruimte is. We hebben een livestream, we hebben fysieke diensten waarbij je afstand kunt houden en ervoor kunt kiezen om wel of geen mondkapje op te doen. Iedereen is er vrij in. Verreweg de meeste mensen vinden dit heel prettig. Maar toch kun je alsnog kritiek krijgen.
Als ik in de mail naar de gemeente schrijf dat we ons aan de basismaatregelen houden, krijg je altijd wel een mail terug met de tekst: ‘Ben je het verlengstuk van Hugo de Jonge geworden?’ Terwijl als ik mensen oproep om niet blind op het vaccin te vertrouwen, hoor je berichten als ‘sinds wanneer kraak jij het vaccin af?’ Dus ja, ook in de kerk zijn alle posities vertegenwoordigd.
Ik houd daarom een pleidooi voor het kleurrijke midden! Laten we elkaar benaderen op hartsniveau – zo blijven we elkaar vasthouden!”
De samenkomst met veel gesprekken en toespraken zal live worden uitgezonden op het YouTube kanaal van de EO, wat je kunt bereiken via nationaalgebed.nl.
Via die site is ook meer te lezen over de internationale (en interkerkelijke) Week van Gebed, die aansluitend vanaf zondag 16 januari plaatsvindt.
