Ik houd van verhalen vertellen. Stiekem denk ik dat de meeste mensen daarvan houden, op de een of andere manier. We vertellen vertalen. Aan anderen. Aan onszelf. Ooit hield ik van een man en toen hij mijn hart brak begon ik mijzelf een hele bak aan verhalen te vertellen. Met elke onbeantwoorde WhatsApp en elke onbekeken Insta Story, met elk ongemakkelijk gesprek met gezamenlijke vrienden. Verhalen. Minuscule microscopische verhalen maar met een gigantische impact.
Jezus zei: ”Het dapperste wat je ooit zult doen is liefhebben. Opnieuw en opnieuw en opnieuw.”
Kijk, ik ben door drie echte (romantische) breuken gegaan in mijn leven. Elk verhaal is enorm anders maar ik kwam er achter dat één ding hetzelfde was: ik. En hoe ik omging met de golven van pijn.
Pijn? Ja. In onze maatschappij hebben we ruimte voor rouw maar vaak alleen wanneer iemand overleden is. Wanneer het aankomt op relaties… Wel, wordt het al snel rommelig en ongemakkelijk. Mensen zeggen dingen met de beste intenties maar het lijkt alsof niemand echt weet hoe ze er om mee moeten gaan. En de waarheid gebiedt te zeggen: er is geen formule. En ook ik faal nog episch vaak in het zorgen voor mijn hart, het processen en het volgen van mijn eigen advies.
Liefdesverdriet is een eeuwenoud ding. En zolang er liefde bestaat tussen imperfecte mensen, zal er een bepaald level zijn van pijn.
Ik wilde dit eigenlijk niet delen met de wereld. De meeste van mijn verhalen houd ik in mijn dagboeken, op gepende stukjes papier, op mijn telefoon, houd ik dicht bij mijn hart. Maar toen ik dit verhaal voorlas aan een vriendin van mij, kort nadat zei uit elkaar was gegaan met iemand, huilde ze en fluisterde ze dat het woorden van hoop waren. Daarom wil ik het delen.
Hier zijn tien dingen die ik leerde over liefdesverdriet, pt. 1. Mogen deze woorden je een beetje heling geven. Je bent een minnaar, je hebt lief?
Goed zo.
Welkom bij de club.
Les 1: het zegt iets over jou.
Vroeger schaamde ik mij voor hoeveel ik voelde. Ik dacht dat ‘een sterke vrouw’ zijn betekende: ‘Ik heb geen man nodig, ik heb jou niet nodig’. Ik groeide op in een cultuur die zei: gevoelens zijn zwak. Wat zich vertaalde als: als ik echt sterk was, dan kon ik makkelijk verder gaan na deze relatie, toch? No feelings attached.
Ik herinner mij dat ik dagenlang mijn ogen er uit aan het janken was om een kortstondige romantische relatie. En ik probeerde mijzelf te vermanen, wilde niet raar gevonden worden, needy of zwak.
Maar toen, op een bijzonder zware dag, belde een vriendin op en zei: ‘’Elies, je weet dat dit meer iets zegt over jou dan over hem, toch? Dit is jouw grootste zwakte en grootste kracht. Jouw hart is enorm. En je houd zo diep van mensen. Als het al wat zegt, dan zegt het hoeveel jij van mensen houd.’’
In een soms nonchalante wereld waar we graag zo snel mogelijk ‘er overheen’ willen zijn en ‘door willen’ gaan, leerde ik: Ik ben een minnaar. Iemand die liefheeft. Heel diep.
Ik houd van Jezus en op een dag ging ik in mijn hoofd door alle moeilijke dingen die ik in mijn hoofd had meegemaakt toen ik ineens hem hoorde zeggen: ‘’Je weet dat je weer pijn zal worden gedaan, toch?’’
En ik, een tikkeltje sarcastisch: ‘’Bedankt God, dat is erg bemoedigend.’’
Jezus: ‘’…maar het dapperste wat ooit zult doen is liefhebben. Opnieuw. En opnieuw. En opnieuw.’’
Auw. Liefde is een risico. Waarschijnlijk het grootste risico dat je ooit zult nemen. Ik denk niet dat liefhebben hetzelfde is als kwetsbaar zijn op hetzelfde niveau met iedereen of geen grenzen hebben. Maar ik geloof dat we geroepen zijn om lief te hebben. En in mijn geval, als christen, is dat ook nog eens de meest zelfopofferende liefde die er is. Het was immers Jezus zelf die zei: ‘’Heb je vijanden lief.’’
Een van mijn vrienden stuurde mij een lied in die tijd: Let it Matter, van Johnnyswim. De christelijke zangeres schreef het nummer een jaar nadat haar moeder was overleden. Een jaar lang zeiden mensen tegen haar als: ‘Je moeder is in de hemel’ en ‘we bidden voor je zodat je je weer goed voelt’, tot ze op een dag realiseerde: Ik wil mij helemaal niet goed voelen. Ik wil de pijn voelen die hoort bij het verliezen van mijn moeder. Ze zingt: ‘’Jij was mijn vreugde waard, lief, dus jij bent mijn pijn waard.’’
Eén van mijn favoriete predikers, Kris Vallotton zei eens: ‘’Je kan alleen maar liefhebben tot op het niveau dat je je pijn wilt laten doen.’’
Ja, je hield heel erg veel van deze persoon. En om ineens van diepe intimiteit naar nonchalanche of zelfs haat te schuiven is heel erg onnatuurlijk voor een hart.
“Jij was mijn vreugde waard, lief, dus jij bent mijn pijn waard.”
2. Push je hart niet, wees barmhartig.
Wanneer we verhalen aan onszelf vertellen en aan anderen, dan is dat omdat we willen begrijpen. We willen het mysterie ontrafelen. Aan anderen gaat dat ongeveer zo: ‘’Wel, hij is gewoon een sukkel die bang is. Hij komt wel terug.’’ Of: ‘’Ja, we pasten vanaf het begin al niet bij elkaar, dat was wel duidelijk.’’ Maar aan onszelf is dit soort taal veel harder, veel donkerder. We vragen onszelf af: ‘’Ben ik niet leuk genoeg voor dit persoon?’’ ‘’Ben ik zo gebroken? Heb ik fouten die iedereen ziet behalve ik?’’, ‘’Zal ik ooit weer liefde vinden?’’
Gedurende mijn laatste breakup begon ik mijn hart ineens te zien als een echt persoon, een prachtige majestueuze vrouw. En ineens besefte ik dat de manier waarop ik tegen mijn eigen hart praatte iets was hoe ik nooit tegen een echt persoon zou praten. Dus ik begon een klein experimentje. Wat als ik mijn hart niet pushte? Wanneer ik een emotie voelde ik niet probeerde het zo snel mogelijk uit te vogelen, er klaar mee te zijn? Het ver weg drukte? Of wanneer de verleiding kwam om een verhaal te componeren, vooral wanneer iemand er naar vroeg, ik dat weigerde? Om simpelweg vriendelijk te zijn en zacht en te zeggen: ik weet het niet. Ik weet niet waarom we uit elkaar zijn gegaan. Of we nog bij elkaar komen. Of… Maar op dit moment voel ik mij… (hier kun je je eigen emotie invoelen).
Toen ik door liefdesverdriet heen ging, voelde ik mij soms fantastisch. Maar soms was ik ineens boos, intens verdrietig, of puur waanzinnig (ik ga deze berg in mijn eentje opklimmen, OP DIT MOMENT! Een tattoo nemen! Of een tof reptiel. Of misschien een kat? TIEN KATTEN!)
Op de meest random momenten kon ik getriggerd worden door iets kleins. Eten. De vlag van zijn land. Een film die we samen ooit keken, een lied. Wanneer je aan iets denkt, zie je het ineens overal voorbij komen.
”David Deed het, creËeren in pijn. Zonder die momenten hadden we een heel stuk minder psalmen.”
Ik leerde om te pauzeren. Vooral in de dagen ná de break-up. Om niet een verhaal te vormen, zelfs wanneer mijn omgeving er om leek te smeken. Om mijn hart ademruimte te geven.
3. Creëer.
Serieus, pak die pen op, pingel op je ukulele, maak een groots schilderij. Ik ben er achter gekomen dat een gedeelte van mijn beste werk komt van deze plek: diepe pijn. Nee, het is niet een plek waar ik voortdurend wil zijn. En ik hoop dat mensen er niet doorheen hoeven te gaan – maar als je er doorheen gaat: creëer. David deed het. Zonder die momenten hadden we een heel stuk minder psalmen. Echt. Creëer. Het zal jou helpen. Maar het helpt ook anderen. Jouw verhaal is niet alleen voor jezelf. Ik wed dat je zelfs op dit moment aan een lied kan denken die perfect beschrijft hoe je je voelt (hoeveel liedjes gaan er wel niet over liefde?). Of een film die je hielp te voelen. Ikzelf schreef dit verhaal een week na the Grande Breakup. En mijn hoop is dat het jou helpt.
4. Er zijn meer mensen.
Je bent niet de enige. En heel vaak gaat jouw ex ook nog eens er doorheen. Misschien ziet het er anders uit bij hem/haar maar geloof me: het is daar. Je bent een fantastisch mooi mens, iemand is niet zomaar over jou heen.
En: kom samen met mensen die het begrijpen. De soort mensen die er zelf doorheen zijn gegaan. De mensen die met je meevoelen en je niet gelijk proberen te ‘repareren’.
5. Liefdesverdriet is echte rouw
Wetenschap laat zien dat liefdesverdriet door jouw brein geregistreerd wordt op dezelfde manier waarop het fysieke pijn registreert. Sterker nog, het gedeelte in je brein waar je verliefd wordt is hetzelfde gedeelte in je brein waar verslavingen zitten. Dus op een bepaalde ontzettend manier ben je aan het afkicken. Het rare is: je verliest iemand met wie je intiem was. Maar wat nog erger is: die persoon ís er nog steeds. Dus technisch gezien zouden jullie nog steeds samen kunnen zijn. Het is een raar concept en een enorme schok voor je hart. Geef het de ruimte. En weet dat God dichtbij wil zijn. Want de Heer is dicht bij de gebrokene van hart en Hij verbindt je wonden (Psalm 34:18, Psalm 147:3).
